Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
5
pozwalazatemprzyjąć,tłumaczenieTopografiichrześcijańskiejautor-
stwaKosmasaIndikopleustesanajęzykcerkiewnosłowiańskizostało
wykonanenaRusi,najpóźniejwXIVw.Niektórzyznawcyzagadnienia
skłonninawetprzesuwaćczaspowstaniatranslacjinaokresprzed-
mongolski,tj.XI-XIIIw.5
Zpunktuwidzeniatematuniniejszejmonografiipierwszorzędne
znaczeniemanatomiastinnakwestia:przełożywszydziełoaleksandryj-
skiegopodróżnikazpołowyVIw.,SłowianieWschodnizyskalidostęp
doniezwyklecennegoźródłainformacjiokrainachOrientu.Wiele
bowiemwskazujenato,żeKosmasznałopisywaneprzezsiebietere-
nyzautopsji-wtrakciewyprawhandlowychmiałmożliwośćod-
wiedzićm.in.półwysepSynaj,Etiopię(Aksum),PółwysepArabski,Persję,
WybrzeżeMalabarskiewIndiach,SriLankę.Żeglowałpowodachtrzech
Mórz:Śródziemnego,CzerwonegoiArabskiego,atakże-poakwenie
ZatokiPerskiej6.
ZhistoriąBliskiegoWschoduwIV-VIIIw.mieszkańcyRusimoglisię
natomiastzaznajomićzasprawą(staro)cerkiewnosłowiańskichprzekła-
dówbizantyńskichutworówhistoriograficznych
7
.Jednymznajwcześniej
5
И.Ю.Крачковский,Предисториярусскойарабистики.Киевская
иМосковскаяРусь,[in:]Избранныесочинения,vol.V,Москва-Ленинград1958,
s.19;W.Jakubowski,Literaturaprzekładowa,[in:]Historialiteraturyrosyjskiej,
ed.M.Jakóbiec,vol.I,Warszawa1976,s.50;Е.К.Пиотровская,Христи-
анскаятопографияКозьмыИндикоплова,[in:]Словарькнижниковикнижности
ДревнейРуси(XI-перваяполовинаXIVв.),ed.Д.С.Лихачев,Ленинград1987,
s.465-467;eadem,КизучениюдревнерусскойверсииХристианскойтопографии
КозьмыИндикоплова,ВВ51,1990,s.106-111;eadem,ДревнерусскаяверсияХри-
стианскойТопографииКозьмыИндикопловаиТолковаяПалея,TOДЛ48,1993,
s.138-142;W.Ceran,KosmaIndikopleustes,[in:]Encyklopediakulturybizantyńskiej,
ed.O.Jurewicz,Warszawa2002,s.287;И.А.Орецкая,И.Н.Попов,Косма
Индикоплов,[in:]Православнаяэнциклопедия,vol.XXXVIII,Москва2015,s.250-252.
6
Е.К.Пиотровская,Христианскаятопография…,s.465;И.А.Орецкая,
И.Н.Попов,КосмаИндикоплов…,s.250.
7
Kwestięrecepcjibizantyńskichtekstówhistoriograficznychwpiśmiennictwie
kręguSlaviaOrthodoxaomawiamwartykule:Z.A.Brzozowska,Zapożyczo-
naczywłasnawizjadziejówpowszechnych?Wpływautorówbizantyńskichnaświado-
mośćhistorycznąSłowianPołudniowychiWschodnich(naprzykładzieopowieści
oMahomecieiHistoriipaulicjanPiotrazSycylii),[in:]WidmoMahometa,cień
Samuela.CesarstwoBizantyńskiewrelacjizprzedstawicielamiinnychreligiiikultur