Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miriam
ponieważwreszciewroztrząsaniutymidzieminietyleoustaleniefak-
tów,ileraczejouzasadnieniepewnychoceninormorazozastosowanie
ichdoposzczególnego,zajmującegomnietunaraziewypadku,ponie-
ważwreszciewspółczesnaopinialudzi,którzywsprawachtegorodza-
jumająwogóleopinię–uważakwestięprzedmiotowościwkrytyceza
przesądzonąwnieprzychylnymdlatejostatniejsensie,ajazaśsądzę,
żetakiemniemanieprzesądzeniemistotniejesttylko,gdyżcałkowicie
iwyłącznienanowoczesnychprzesądachnaturalizmuipsychologizmu
dogmatycznegojestoparte,więctymsamymznaturyrzeczyzagadnienie
metody,wtensposóbpojęte,wysuwasięnapierwszyplan;iodtakiego
lubinnegojegorozwiązanialoscałejmojejpracyjestzawisły.
Krytyceprzedmiotowejszkodząnietylejejprzeciwnicy:cibowiem
nieumiejązazwyczajzarzutówswoichprzeciwkoniejporządniesfor-
mułowaćiprzenieśćnajedynygruntteoriipoznania–wnajszerszym
znaczeniutegowyrazu,doktórejsamaprzezsięcałatasprawanależy,ile
raczejjejzwolennicy.Ztymiostatnimirzeczbowiemtakmasięzazwy-
czaj,iżto,cojestwpracachichprzedmiotowym,niemażadnegodlakry-
tykiznaczenia,tozaś,cojestwartościowym,krytycznie,przedmiotowo
uzasadnionymniejest.Jesttozrozumiałe,gdysięzważy,żewszyscykry-
tycyprzedmiotowidążyliświadomielubbezwiedniedowyeliminowania
zsamegozagadnieniategowłaśnie,cowyłącznyijedynyprzedmiotza-
gadnieniategostanowi–specyficznejnaturydziełasztuki
jakotakiego.Badalioni,czymjestdziełosztukirozpatrywanejakowy-
twórwarunkówspołecznychlubjakoczynnikspołecznegorozwoju,jako
przedmiotbadańpsychologicznychitd.,słowem,czymjestdziełosztuki
wswychstosunkachdoinnychdziedzinżyciaimyśli,nigdyzaś,czym
jestonosamowsobie.Toistotnepytanieprzeciekałoimwprostmiędzy
palcami,awszystko,corobilionidlajegorozwiązania,byłowynikiem
nieichświadomejicelowejpracymyślowej,leczwyłącznieżywiołowym
skutkiemichnaturyartystycznej,oilejąmieli,cobynajmniejniezdarza-
łosięiniezdarzasięzawsze.
Krytykamabyćświadomościąsztuki.Krytykiemjestten,ktonietyl-
kodziełosztukiodtworzyćwsobiezdoła,leczjednocześniewie,czym
twórczośćjest,zdajesobiesprawęzjejdrógicelówijestwstaniezpunk-
tuwidzeniatychostatnichdziełosztukiocenić.
Krytykwięcpowinienwiedzieć,czymjestwistocieswejdanedzie-
łosztuki,aotymwiejedynieten,ktozająćjestwstaniewobecdanego
dziełatwórczeiprzytymświadomietwórczestanowisko.
Następniemusiposiadaćnormęprzedmiotowąibezwzględną,naktó-
rejjedynieocenadziełasztukioprzećsięmoże,normęniezewnętrzną,
opartąnastosunkusztukidotejlubinnejdziedzinyżyciaczymyśli,lecz
57
OPISARZACH...
