Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2003;Okello,Ekblad2006;Savani,Kumar,Naidu,Dweck2011).Zkoleibada-
niaeksploracyjnespecycznegorozumienianp.określonejemocjikoncentrują
sięnateoriachpowszechnychobecnychwdanymczasieimiejscuwbadanej
populacji(np.Niedenthal,Auxiette,Nugier,Dalle,Bonin,Fayol2004;Vainik
2006;Saffrey
,Summerville,Roese2008).Wbadaniachzróżnicowaniaindywi-
dualnegoznaczeniaemocjiobszaremstudiówteorielaickie,choćzgodnie
zzasadamiobecnegownaucewnioskowaniastatystycznegoteorietenatural-
nieprzesuwająsięwstronęuogólnień(np.Hanin2003;Spackman,Belcher,
Cramer,Delton2006;Dunsmore,Her,Halberstadt,
P
erez-Rivera2009).Nie-
zależnieodobszaru,wktórymstawiasiępytaniebadawcze,badaniludzie
lubichwytwory
.Dlategostosującwniniejszejpublikacjiokreśleniepotoczne
teorieemocji,mamnamyśliindywidualnysposóbrozumieniaemocji.
Wiedzajednostkinatematemocjiopierasięnatrzechsynergiczniepowią-
zanychźródłach:ewolucyjnym,społeczno-kulturowymiindywidualnym(Par-
kinson1995,249-254;Haviland-Jones,Kahlbaugh2005).Wyróżnienietakich
źródełwiedzyemocjonalnejkorespondujezujęciememocjiprzezRossBucka
(1985),którytraktujeemocjejakoprocesyodczytywaniamotywóworganizmu
usytuowanenaróżnychpoziomachorganizacjistrukturmózgowych.Wskazu-
jeonna:I)emocjetypuI,którewiążąsięzperyferycznym,autonomicznym
iimmunologicznymsystememadaptacjiorganizmuihomeostazy;II)emocje
typuII,którewiążąsięmanifestacjąekspresjitakmimicznej,jakisymbolicz-
nej;III)emocjetypuIIIzwiązanezcałościowymsubiektywnymdoświadcza-
niememocji.
Wiedzaopartanadoświadczeniuewolucyjnymwynikazfaktu,żezarów-
noprzeżywanieemocji,jakipotrzebarozumieniaświatauznanezawro-
dzonącechęczłowieka.Afektywnepobudzeniejestuniwersalną,biologicznie
zdeterminowanąodpowiedziąjednosteknazmieniającesięwarunkiśrodo-
wiskowe(Gross,Barrett2011).Zkoleiwrodzonecechyaparatupoznawczego
sprawiają,żepotrzebarozumieniaświatajestuznanazabiologiczniezdeter-
minowaną(Grzegorek2011,56).Wtokurozwojugatunkowegoaparatumy-
słowyjednostekrozwinąłwewnętrznysystem,którydostarczasensownych
kategoriidlainterpretacjidoświadczeniaemocjonalnego.Cowięcej,niektó-
rzyautorzytwierdzą,żeistniejąbiologicznepredyspozycjedoprzyjmowania
określonychpotocznychkoncepcji(Hirshfeld2001),np.udowodniono,żenie-
którekomponentywiedzyemocjonalnejwpewnymstopniuuwarunkowa-
netemperamentalnie(Izard,Schultz,Fine,Youngstom,Ackerman1999).Na
tejpodstawiezakładasię(częstopośrednio),żetakżewiedzaoemocjachma
charakterpankulturowy.
Kolejnymźródłemwiedzyoemocjachjestkontekstspołeczno-kulturowy
(Saarni1999,75).WedługWładysławaWitwickiego(1963)chodzituotzw
.
wiedzędalszą,kiedyprzeżycieemocjonalneniewystępuje,jestoddalonewcza-
sieiprzestrzeni.Wiedzatamożebyćprzekazywananp.zapośrednictwem
wypowiedzijęzykowejinnychosóboswoichprzeżyciach.Ifaktycznienaj-
18