Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
emocji(Lutz1988),któresąotwarte,niezakończoneipodatnenazmianę.Ko-
lejnaregułauporządkowaniaodnosisiędostopnia,wjakimpotoczneteorie
emocjisąpodzielanespołecznie(por.symbolkonwencjonalny
,Fromm1977;
por.społeczno-kulturowakontekstualizacja,Kangas2001),awjakimsąwyra-
zemindywidualizacji,czylikontestowaniaprzezjednostkęteoriipotocznych,
wefekcieczegopowstająwysocespersonalizowanemodeleidiosynkratyczne
(por.symbolakcydentalny
,Fromm1977;indywidualnakontekstualizacja,
Kangas2001).Odpowiedziąmożebyćnp.gradacjametaforycznychznaczeń
odtych,któresąpodobnierozumianeprzezróżnychludzi,ażposkrajniefioso-
biste”,używającezmysłowo-afektywnegotła(Kolańczyk1999,72).Jednostka
bowiemjestzanurzonawobowiązującym,zastanym,popularnymparadyg-
macieemocjiiwprzeważającejczęścinierozwijaswoichosobistychteoriide
novo,leczraczejreinterpretujepodwpływemwłasnychdoświadczeńzestaw
ichkulturowo-społecznychegzemplifikacji.Zatemjednostkoweteorieemocji
mogąmiećpostaćpodzielanychwdanejkulturzeprzekonańnatematemocji
napodobieństwoskryptówkulturowychlubwysocespersonalizowanychkon-
cepcji.Niekiedymożebyćteżtak,żepierwotnieskrajniezindywidualizowana
teoriaemocjistaniesięjakościądlaszerszejspołeczności(por.dziejemiłości
romantycznejwkulturzeZachodu,Hunt1959).Niekiedynawetto,coroz-
poczynasięjakoekscentrycznośćjednostki,zczasemmożestaćsięnowym
standardemdlaspołeczności,jaknp.propagowanaprzezkultowegoprzywód-
cęHindusówGandhiegofilozofiafisiłyspokoju”zastępującagniewiagresję
wrozwiązywaniukonfliktów
.
Trzeciazkoleireguławiążesięzzakresemindywidualnegozróżnicowa-
niateoriiemocji.Małojestbowiemprawdopodobne,abydwojeludziposiadało
identycznepojęciaemocji,choćichprzystawalnośćmusisprostaćwymogom
komunikacji.Przykłademznacznegozróżnicowaniawtymobszarzemogąbyć
wszelkiedoświadczeniapsychokorekcyjne,któreprowadządozmianwrozu-
mieniuemocji.Terapeutycznatransformacja(Beck1976zaWeishaar2007)
poleganaprzewartościowaniu,reinterpretacjiznaczeńposzczególnychpojęć
intelektualnychiemocjonalnych,dziękiczemunastępujemodyfikacjaobsza-
rówJaizależnościpomiędzynimi.
Czwartąiostatniązasadąprzedstawionegoporządkujestnegatywnewar-
tościowanie(lay)potocznychteoriiemocji.
P
onieważsąoneuznawaneza
koncepcjezdroworozsądkowe,towarzyszyimkonotacjaniefachowych,dyle-
tanckichczynaiwnychsposobówpojmowaniaemocji(Niedenthal,Barsalou,
Winkielman,Krauth-Gruber,Ric2005,192;Gill,French,Gerglei,Oberlander
2008,2238;Grzegorek2011,49).Akcentujesięprzedewszystkim,żeemo-
cjesąujmowanejakoirracjonalneiniebezpiecznedlapodejmowaniadecy-
zjiizachowania(Tice2009,204;por.rozdz.1.3).To,któryobszarstaniesię
przedmiotemanalizempirycznych,wpełnizależyodceluprzeprowadzonych
badań.Jeżelidokonujemyporównańmiędzykulturowychrozumieniaemocji,
koncentrujemysięnateoriachludowych(np.Kobayashi,Schellera,Ogrenb
17
