Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
1.Zagadnieniaogólne
Wczasiestapianiazsodądomieszkichromuimanganuwbadanychpróbkachprze-
chodząwchromianyimanganiany(MnO21
4),którenadająstopomodpowiedniożółte
izielonkawezabarwienie.
Zamiastsodybywastosowanywodorowęglansodu,NaHCO3,którywtemp.ok.
300OCprzechodziwNa2CO3.
Stapianiezwęglanamimetalialkalicznychiługowaniestopuwodąprowadzido
grupowegorozdzieleniapierwiastków.Pierwiastkiocharakterzezasadowymwydzielają
siępodczasługowaniajakotrudnorozpuszczalnewęglanylubwodorotlenki.Pierwiastki
ocharakterzekwasowymipierwiastkiamfoteryczneprzechodządoroztworuwpostaci
anionów.
Niekiedynajpierwrozkładasięminerałkrzemianowydziałaniemkwasówzudziałem
kwasufluorowodorowego,apousunięciuSiF4inadmiarufluorowodorupozostałyosad
stapiasięzsodą.Powyługowaniustopuwodąwroztworzeznajdująsię:wanad(V),
wolfram(VI),molibden(VI),chrom(VI),uran(VI)iglin,awosadzie:żelazo,tytan,
cyrkoniinne.
Podczasstapianiapróbekzwęglanamimetalialkalicznychtalulatniasiępraktycznie
całkowicie,artęćiselenulatniająsięwznacznejczęści.
Dobrymtopnikiemdlaniektórychminerałówkrzemianowych,chromitu,cyrkonu
iboksytujestmieszaninasodyibezwodnegoboranusodu,Na2B4O7.Kwasborowy
usuwasięzroztworustopuprzezdodaniealkoholumetylowegonasyconegochlorowo-
doremiodparowaniemdosucha.
Mieszaninasodyzsaletrą(NaNO3)lubznadtlenkiemsodujestzasadowymtop-
nikiemutleniającym(t.t.ok.600OC).Stapianiezsodąiutleniaczemstosujesięwprzy-
padkuniektórychminerałówsiarczkowychikrzemianowych,żelazochromuiżelazo-
krzemu.Wtymprzypadkuniekorzystasięztygliplatynowych.Najczęściejstosujesię
tygleniklowe,którejednakniecokorodowaneprzeztopnik.Jakospecjalnieodporne
nadziałanienadtlenkusodupolecasiętyglecyrkonowe.
Minerałyzawierającewiększąilośćtlenowychzwiązkówantymonu,cyny,molibdenu
lubgermanustapiasięzmieszaninąwęglanupotasu(potażu)zsiar(stosunekma-
sowy5:3).Stapianieprzeprowadzasięwtygluporcelanowymprzykrytymdośćszczelną
pokrywką.Wpierwszejfazieprocesu(temp.300–400OC)tworzysięwielosiarczek
10S+4K2CO33K2S3+K2SO4+4CO2()
któryzkoleireagujezwymienionymiwyżejtlenkamimetali,przeprowadzającjewsiar-
kosole.Podkoniecstapianiatemperaturamożewzrosnąćdo600–700OC.Ostudzonystop
ługujesięwodązdodatkiemsiarczynupotasu.Doroztworuprzechodząrozpuszczalne
siarkosole,asiarczkiżelaza,miedzi,ołowiuiinnychmetaliwydzielająsięwpostaci
osadu.Dodanysiarczynprzeprowadzażółtejonywielosiarczkowewbezbarwnejony
siarczkowe:
S21
3
+2SO21
3
S21+2S
2O21
3
Stapianiezwodorotlenkiemsodulubpotasuprzeprowadzasięwtygluniklowym,
srebrnymlubzłotymwtemp.400–500OC(ciemnoczerwonyżar).Processtosujesiędo