Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Barnerdwawprowadzoneprzezeńterminy:GaziBlas.Pierwszyozna-
czałlotneemanacjeciałstałych,drugi–emanacjegwiazd,wpływające
naziemskiesprawy.Termin„gaz”zająłuBarneraważnemiejsce.Jest
wielokrotnieużywany.Niemożnategostwierdzićzpewnością,alejest
onchybaporazpierwszyużytywpiśmiennictwiepowstałymwna-
szymkraju.Jesttogodnespecjalnegopodkreślenia.
MyśląprzewodniądziełaBarnerajestchęćprzedstawieniaczytel-
nikomnowejdoktrynyosolach.Wniejkryjesięwłaśnietonowe,
cojegoksiążkawniosładopiśmiennictwachemicznego.Odchodzi
ontutajcałkowicieodParacelsusa,którymiałsólzajedenztrzech
początkówrzeczy.„Sól”stajesięuBarneranazwąokreślonejklasy
związkówchemicznych,powstającychwreakcjikwasówizasad.Jestto
więcgłębokarewolucjapojęciowa,azniąłączysięnowespojrzeniena
istotęprzemianychemicznej.Wedługalchemików,reagującezesobą
substancjewzajemniesięwtymakcieunicestwiałyipowstawałozich
szczątkównoweciało.Wtymakciewielkąrolępełniłynasionarzeczy.
Znichtonoweciałopowstawało.Wszystkiemetaleiminerałymiały
powstawaćwłonieZiemiztakichnasion,umieszczonychwodpo-
wiedniejmacicy.Tenobrazzjawiskchemicznychnosiłnasobiepięt-
noswoistegowitalizmu,przeniesienianagruntchemiiimineralogii
prawidłowościzaobserwowanychwświecieżywym.Otonp.jakjuż
zresztąwspomnieliśmy,jeszczewroku1658niemalwspółczesnyBar-
nerowiJ.R.Glauberopisywałreakcjęzobojętnieniazasadprzezkwasy
jakoproces,wktórymreagującezesobąkwasizasadauśmiercająsię
wzajemnie37.
Barnertakieprzekształcenierozumiezupełnieinaczej.Kwasiza-
sadareagujązesobądając„eniksum”,cooznaczawłaśnierezultat
37Cytujęza:F
.Szabadvary,R.E.Oesper,Indicators.Ahistoricalperspective,J.Chem.Educat.,
47,285,(1965).
39
