Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
2.Nomenklatura,geometriaiizomeriazwiązkówkoordynacyjnych
Wprzypadkujonowychzwiązkówkoordynacyjnychjakopierwszywy-
mieniasięanion,anastępniekation.Biorącpoduwagęzasadynazewnictwa,
poniżejpodanokilkaprzykładowychnazwzwiązkówkoordynacyjnych:
K
K
[Cu(NH
4[Fe(CN)
3[Fe(CN)
3)
4]Cl
6]
6]
2
1heksacyjanożelazian(II)potasu
1heksacyjanożelazian(III)potasu
1chlorektetraaminamiedzi(II)
[Cu(H
2O)
2(NH
3)
2]Cl
2
1chlorekdiakwadiaminamiedzi(II)
[Cr(H
2O)
5Cl]SO
4
1siarczan(VI)pentaakwachlorochromu(III)
[Cr(NH
3)
6][Co(C
2O
4)
3]1triszczawianokobaltan(III)heksaaminachromu(III)
Na
[Fe(CO)
[RuCl
3[Cu(CN)
2(PPh
5]
4]
3)
3]
1tetracyjanomiedzian(I)sodu
1pentakarbonylżelazo(0)
1dichlorotris(trifenylofosfina)ruten(II).
2.2.Liczbakoordynacyjna
Definicjapojęcia„liczbakoordynacyjna”jestnastępująca:„Liczbakoor-
dynacyjnatoliczbadonorowychatomówzwiązanychzatomemcentralnym”.
Dlawiększościtegorodzajuzwiązkówchemicznychokreślenieliczbyatomów
donorowychzwiązanychzjonemcentralnymjestproste,naprzykład:[Ni-
(H
2O)
6]2+,[Ni(NH
3)
6]2+,[Ni(CN)
4]2-,gdzieliczbykoordynacyjnewynosząod-
powiednio:6i4,isąrówneliczbieligandów.Wprzypadkuligandówchelatu-
jącychliczbakoordynacyjnaniejestrównaliczbieligandów,cojestoczywiste,
gdyżtegotypuligandymająwięcejniżjedendonorowyatomkoordynującydo
atomuczyjonucentralnego,np.:[Fe(dpy)
3]2+czy[Fe(tpy)
2]2+,gdziedpyozna-
cza2,2’-dipirydynę,atpy12,2’:6’,2”-terpirydynę,czyliligandyodpowiednio:
bi-itrichelatujące.
Problememsprawiającymtrudnośćwprzypadkuzwiązkówkoordynacyj-
nychjestokreślenieformalnegostopniautlenieniaatomucentralnegowzwiąz-
kachmetaloorganicznych.TutajwsukursprzychodziregułaSidgwicka,czyli
reguła18elektronów,opartanaformalizmiewiązańzlokalizowanych.Zgodnie
ztąregułą,związkimetaloorganicznetermodynamicznietrwałetotakie,wktó-
rychliczbaelektronówdłączniezelektronamidonorowymiligandówwyno-
si18.Wtensposóbmetalosiągakonfiguracjęnastępnegogazuszlachetnego.
Wspomnianaregułaznanajesttakżepodnazwą„efektywnejliczbyatomowej”
1ELA.Stosującomawianąregułę,należypamiętać,abyrozpatrującstopień
utlenieniaatomucentralnego,niezmieniaćładunkucałegozwiązku.Rozważmy
następującyprzykład:
