Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zprawwzajemnegooddziaływaniaładunków,któreumożliwiająwłaściwąorien-
tacjęwprzestrzenicząsteczkilekuwstosunkudoreceptoraorazdecydująosprzę-
ganiulekuzreceptorem.
Powstawanietakichsiłjestmożliwezjednejstronydziękiobecnościgrup
kwasowychlubzasadowychwcząsteczceleku,zdrugiejzaś-podobnychugru-
powańwystępującychwbiałkach(-COOH,-NH2),fosfolipidach,kwasachnukle-
inowych(-PO4)orazglikozoaminoglikanach(-SO3H).Abymógłwystąpićokre-
ślonyefektfarmakologiczny,wnastępnychfazachreakcjimiędzylekiemare-
ceptorempowstajądodatkowesiłyfizyczne,umożliwiającedokładnedopasowanie
sięcząsteczkilekudoreceptora.Możetobyćspowodowaneoddziaływaniemmiędzy
jonemadipolem,międzydipolamiimiędzyjonamiaindukowanymidipolami.
Powstawaniemostkówwodorowych(wiązaniewodorowe),oddziaływaniaπ-elek-
tronowe,obecnośćugrupowańprotonobiorczychiprotonodawczychwcząsteczce
leku,uczynnionesiłyvanderWaalsa,oddziaływaniahydrofobowetonastępne
elementyodgrywającerolęwreakcjilekuzreceptorem.
Podwzględemenergetycznymoddziaływaniaπ-elektronoweihydrofobowe
należądooddziaływańsłabych(0,5-2,5kcal/mol).Oddziaływaniadipolowe
iwiązaniawodorowemieszcząsięwgranicach2-7kcal/mol,natomiastenergie
wiązaniajonowegozregułynieprzekraczają10kcal/mol.Wartoprzypomnieć,że
typowewiązaniawalencyjnewporównaniuzniewalencyjnymiwysokieimiesz-
cząsięwzakresie40-110kcal/mol.
Sposób,wjakilekwiążesięzreceptorem,możnaprześledzićnakonkretnym
przykładzielekówpobudzającychreceptoryadrenergiczne.
Jeżeliprzedstawisięogólnąbudowęlekówadrenergicznychjakopochodne
fenyloetyloaminy(nazywaneteżaminamikatecholowymi),wiązaniesięleku
zreceptorempolegazjednejstronynawytworzeniuwiązaniajonowegomiędzy
centrumelektroujemnymreceptora(resztakwasuasparaginowego)aelektrododat-
nimjonemamoniowymcząsteczkileku,zdrugiejzaśstronynatworzeniuwiązań
Ryc.1.1.Oddziaływanieadrenalinywmiejscuwiążącymreceptoraadrenergicznego
(THM-transmembranowa0-helisa).
18