Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cyjneorazpoliaminy,takiejakspermina.Wielereceptorówmetabotropowych,
niektórepodjednostkireceptorówNMDAiAMPAzostaływostatnichlatachsklo-
nowane,poznanotymsamymbudowętychpodjednostekiokreślonoichfunkcję
wo.u.n.Stwierdzono,żekilkuminutowaekspozycjaneuronównadużestężenia
kwasuglutaminowegoprowadzidośmiercikomóreknerwowych,cospowodowa-
nejestzwiększonymnapływemdownętrzaneuronówCa2+,wywołanympobudze-
niemreceptorówNMDA.Procestenprzypominaobjawyneurotoksycznezwiąza-
nezniedotlenieniemczyhipoglikemiąmózgową.AntagoniścireceptorówNMDA
przezichblokowaniemogądziałaćneuroprotekcyjnie,hamowaćtakżeniektóre
rodzajedrgawekiznaleźćzastosowaniewleczeniupadaczek(rozdz.2.5).Ze
względunaszerokądystrybucjęreceptorówkwasuglutaminowegowstrukturach
o.u.n.postulujesięrównieżichznaczącąrolęwregulacjitransmisjineuronalnej,
którejzaburzeniepowodujeprzewlekłechorobyneurodegeneracyjne(demencja,
chorobaAlzheimera)lubmożebyćrównieżjednązprzyczynschizofrenii.Wpływ
naczynnościregulacyjnekwasuglutaminowegoprzezjegoreceptorymożemieć
istotneznaczeniewleczeniuwieluschorzeńo.u.n.
Acetylocholinaprzezwielelatpojejodkryciutraktowanabyłajedyniejako
przekaźnikwukładzieprzywspółczulnym(rozdz.3.3),wpłytcenerwowo-mię-
śniowej(rozdz.3.4.3),wzwojachukładuwspółczulnegoiprzywspółczulnego
(rozdz.3.5).Okazałosięjednak,żelekicholinergicznepodanedoo.u.n.mogą
powodowaćpobudzenieniektórychstrukturnerwowych.Stwierdzono,żewszyst-
kieodgałęzienianeuronówwstaniewydzielaćtenneuroprzekaźnik,którydziała
popołączeniuzczęściąpostsynaptyczną,podobniejakwreceptorachwobwodo-
wymukładzienerwowym.Badaniawtymzakresiepozwoliłynaokreślenieloka-
lizacjireceptorówacetylocholinowych,zarównomuskarynowych(M1.-.M
5),jak
inikotynowychwróżnychstrukturachmózguiośrodkowegoukładunerwo-
wego.
Niektórezesklonowanychizoformreceptorównikotynowycho.u.n.(jonotro-
powe)blokowaneprzezsubstancjeizolowanezsurowcównaturalnych(0-bun-
garotoksynęiMe-likakonitynę).0-BungarotoksynaotrzymanazjaduwężaBunga-
rusmulticinctusmetodąelektroforezy,jakojednaztrzechfrakcji,stanowipolipep-
tydom.cz.ok.8000składającysięz74aminokwasówpołączonychdodatkowo
pięciomapoprzecznymimostkamidwusiarczkowymi.Neurotoksynatajeststoso-
wanawbadaniachprocesówneurochemicznych.PodobnezastosowaniemaMe-
-likakonityna,modyfikowanychemiczniealkaloidotrzymanyzkorzeniarośliny
AconitumlycactonumL(Rannuculaceae).
Aminykatecholowe:dopamina,noradrenalinaiadrenalina,wydzielanewróż-
nychanatomicznieimorfologicznieczęściachmózgu,pełniąfunkcjetransmitte-
rów,łączącsięzodpowiednimitypamireceptorów.AminytepowstajązS(-)
tyrozynywwynikuodpowiednichreakcjibiochemicznychidziałająjakoneuro-
przekaźnikiwzakończeniachpozazwojowychukładuwspółczulnego(p.rozdz.
3.1).Wzakresieprzewodnictwaneuronalnegowo.u.n.istotnąrolęodgrywają
receptory,zktórymiłączysiędopamina.Wyróżniasię2rodzajetychreceptorów,
wykazująceróżnepowinowactwodonaturalnegoligandaidosyntetycznychzwiąz-
kówsłużącychdoichróżnicowania.Opisanobudowępięciupodtypów(izoform)
receptoradopaminowego,określonorównieżprofilfarmakologicznysprzężonych
znimiprotein,zaliczająctereceptorym.in.dodwóchkategorii(D1iD2).Wysokie
powinowactwodoreceptoraDwykazująpochodnebenzodiazepiny,stosowane
67