Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
demokracjami.
W
dużej
części
państw
transformacji
posocjalistycznej
procesy
demokratyzacyjne
następowały
rewolucyjnie–demokracjęwprowadzanoniemalzdnianadzień.
Wynikałotozdwóchprzyczyn.Popierwsze,wefekciedługoletniej
dominacjisystemuautorytarnegopotrzebademokratyzacjiżycia
wśródspołeczeństwbyłaogromna.Podrugie,literalne–noszące
znamionaniemaldekretu–wprowadzeniesystemumożenastąpić
wbardzoszybkimtrybie.Oczywiścienależyliczyćsiępoczątkowo
zjegoniepełnąsprawnościązuwaginabrakinstytucjonalnego
zaplecza,jednakżesystempersemożnazainstalować.
W
innych
przypadkach
dotychczasowy
ustrój
autorytarny
zastępowanoinnym,nowym–takżeautorytarnym.
Bagażdoświadczeńostatnichstulatpozwalanawysnucietezy,że
dominującym
systemem
społeczno-gospodarczym
może
być,
naobecnymetapierozwojuspołeczno-cywilizacyjnego,jedynie
ustrójkapitalistyczny.Ostatniedekadypotwierdzają,żegospodarka
rynkowajestjedynymmodelemmogącymwygenerowaćwysoki
wzrostgospodarczyizapewnićodpowiednirozwójcywilizacyjny,
awrezultaciesukcesywniepodnosićpoziomżyciamieszkańców
ziemi.
Gospodarka
centralnie
planowana
musiała
przegrać
iprzegrałazmodelemwolnorynkowymzpowoduswojejniskiej
wydajności,nieefektywności,biurokracjiibrakuwystarczających
bodźcówrozwojuimodernizacji.Należyjednakpodkreślić,iżustrój
kapitalistycznytakżeprzechodziłzmianyewolucyjneiobecnie
wniczymnieprzypominasytemupowszechnegochociażby
wEuropiewXIXwieku.Wkrajachrozwiniętychzostałon
wzdecydowanysposób„uspołeczniony”iwdużowiększymstopniu
zinstytucjonalizowany,takabyzapewniaćzjednejstronyrozwój,
zdrugiej–chronićigwarantowaćprawajednostki.
Wielubadaczyuważa,żegospodarkawolnorynkowamożedobrze
funkcjonowaćjedyniewwarunkachustrojudemokratycznego.
„Demokracja–niezależnieodtego,żejestwartościąsamąwsobie
–jestniezbędnarównieżipoto,abywsposóbcywilizowany
korygowaćekscesywolnegorynkuiułomnedziałaniajego
mechanizmów”(Kołodko2001:26).„Wdługimokresiewspomaga
iułatwiaproceswzrostuponieważjestwstaniepoprawiaćbłędy
