Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.9.Równowagakwasowo-zasadowa
stężeniadozasadowicy(pH>7
,45).Kwasysądo
-
noramijonówwodorowych,azasadyakceptora-
mijonówwodorowych.Funkcjebiałeksąuzależ-
nioneodichpH.
1.9.1.MechanizmyutrzymującepH
płynówustrojowych
Prawidłowowydolnyukładoddechowyusuwa
zustrojunadmiarCO
2
,anerkiusuwająnadmiar
wodoruiwodorowęglanów.
Wzrosthydrolizybiałekprzyczyniasiędopo-
wstaniakwasicymetabolicznej,awzrostwy-
dzielaniaaldosteronuiodsysaniakwaśnejtreści
żołądkowejsprzyjaalkaloziemetabolicznej,zhi-
pokaliemią.Pouraziewzmożonawentylacjapłuc
możepoczątkowodoprowadzićdoalkalozygazo-
wej,awpóźniejszymokresiedokwasicygazowej.
Tabela1.4.Udziałukładówbuforowych
wogólnejpojemnościbuforującejkrwi
Prawidłowawentylacjapłuc
69%
Układhemoglobinianowy
21%
Układbiałczanowy
6%
Układwodorowęglanowy
3%
Układfosforanowy
1%
Zaburzeniarównowagi
kwasowo-zasadowej:
●
oddechowe-kwasica,zasadowica;
●
metaboliczne-kwasica,zasadowica.
Ocenęrównowagikwasowo-zasadowejprze-
prowadzasięnapodstawiegazometrii.
Kwasicaoddechowa
Przyczyny.Hipowentylacjapęcherzykowaspo-
wodowananiedrożnościątchawicy,astmą,resek-
cjąmiąższupłucnego,środkamizwiotczającymi,
polineuropatią,guzemmózgu.
Objawy.Duszność,osłabienie,zmęczenie.
Kwasicametaboliczna
Przyczyny.Upośledzonewydalaniekwasów
przeznerki,głodzenie,cukrzyca,wstrząs,sepsa,
alkoholizm,zatruciesalicylanami.
Objawy.Spadekciśnieniatętniczegokrwi,od-
dechKussmaula,zaburzeniarytmuserca.
Zasadowicaoddechowa
Przyczyny.Hiperwentylacjapęcherzykowaspo-
wodowanaurazemgłowy,hipertermią,zapale-
niemoponmózgowo-rdzeniowych,niedokrwi-
stością,przebywaniemnadużychwysokościach.
Objawy.Niepokój,parestezje,kurczemięśnio-
we,tężyczka.
Zasadowicametaboliczna
Przyczyny.Lekimoczopędne,utratatreściżo-
łądkowej,hipokaliemia,niewyrównanamarskość
wątroby.
Objawy.Depresjaoddychania,adynamia,
zaburzeniarytmuserca.
Równowagawodno-elektrolitowaikwasowo-
-zasadowasąnierozerwalniezwiązanezesobą.
Zmianywstężeniachelektrolitówmogąwynikać
zezmianypHpłynówustrojowychiodwrotnie.
Zabezpieczenieprawidłowejwydolności
układuoddechowegoipłynoterapiadożylna
sąpodstawowymisposobamiwyrównywania
zaburzeńwodno-elektrolitowychikwasowo-
-zasadowych.
Piśmiennictwo
1.
KokotF.Gospodarkawodno-elektrolitowa
ikwasowo-zasadowawstanachfizjologiiipa-
tologii.WydawnictwoLekarskiePZWL,Warsza-
wa1998.
2.
NoszczykW.(red.).Chirurgia.Wydawnictwo
LekarskiePZWL,Warszawa2006.
3.
SobotkaL.(red.).Podstawyżywieniaklinicz-
nego.KrakowskieWydawnictwoScientifica,
Kraków2013.
4.
JaroszM.(red.)Normyżywieniadlapopulacji
Polski.InstytutŻywnościiŻywienia.Warsza-
wa2017.
