Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Noszczyk(red.),Chirurgiatętniciżyłobwodowych.Tom1,Warszawa2006
ISBN978-83-200-3252-9,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2007
Ryshistorycznyleczeniachoróbnaczyń
13
Ryci1i16iNarzędziastosowanedooperacjiżylakówwXVII
stuleciu.Według:FooteRiP
i[113].
Ryci1i17i„Pończocha”stosowanaprzezRichardaWisema-
na.Według:DoddHi,CockettF
lekarzopisałw1846rokupróbęukazującąskuteczną
czynnośćzastawekżylnychwprzypadkachżylaków
kończyndolnych.
nychobszerniepisałtwórcapierwszejklinikichirur-
gicznejwPolsce–RafałJ.Czerwiakowski
(1743–1816)[82].Wśródprzyczynpowodujących
powstawanieżylakówCzerwiakowskiwymieniamię-
dzyinnyminciężarność,stanielubchodzenieprze-
dłużone(...)mieyscowewrodzonenabytki”.Uważa,
żedolegliwościspowodowaneżylakamisąniewielkie
lubżadne.nBoleśćnayczęścieywzrostowichoroby
teytowarzyszy”.Piszącoleczeniu,stwierdza,żenaj-
pierwnależydążyćdousunięciaprzyczynyżylaków.
Kilkanaścielatwcześniejożylakachkończyndol-
iBi[100].
Harvey(1578–1657),odkrywcakrążeniakrwi,iRi-
Doradza:n(...)sposóbżyciaodmienić”.Dalejpisze:
chardWiseman(1622–1676).Pierwszynatentemat
nMocutraconążyłomprzywrócićpowinienpończo-
wypowiedziałsięw1628rokuHarvey.W1676roku
chamilubodzieniemmocnym(...).Tudzieżczęść
Wisemanstwierdził,żeniewydolnośćzastawekpo-
chorąwpołożeniuhoryzontalnymutrzymywać”.Je-
wstajewwynikuposzerzeniasiężył.Wisemanwpro-
żelidoszłodopowstaniazakrzepuwżylaku,radzi:
wadziłtakżedomedycynyterminnowrzodzenieżyla-
n(...)narznięcieczyliincyzye(...)”.Jeślizaśpowta-
kowate”orazopracowałmetodęuciskaniakończyny
rzająsiękrwotoki,zapalenialubpowstałoowrzodze-
dolnejzowrzodzeniemzapomocąsznurowanejpoń-
nie,aleczeniezachowawczeniedajekorzystnych
czochywykonanejzmiękkiejskóry[wg72](ryc.
wyników,zalecausunięciesamegożylaka,n(...)albo
1.17).W1667rokuJohanS.Eisholtz(1623–1688)
teżrazemzkawałkiemskóry,jeżelibyalbozepsuta
zapoczątkowałzkorzystnymwynikiemskleroterapię,
albomocnoznabrzmiałościąspoinabyła,następują-
wstrzykującdożyłypołożonejnadwrzodemgoleni
cykrwotokalboprzezprostenaciśnięciealbocałey
naparzliściababkilancetowatej[wg79].
częściobwinięciemlubobwiązaniem(...)zatrzymuje
KoniecXVIIIwiekuprzyniósłopisnowejjednost-
się”.
kichorobowejonazwiephlebitispodanyprzezJohna
WtymsamymczasiecoCzerwiakowskiochoro-
Huntera.Wnastępnychlatachzastanawianosię,czy
bachżyłkończyndolnychpisałJakóbSzymkiewicz
przyczynąchorobyjestpierwotne,czywtórnezaka-
(1743–1816)zWilna(ryc.1.18)[83].Uważał,żele-
żenieśródbłonkażyły.MatthewBaillie(1760–1823)
czenieżylakówizakrzepównależyrozpocząćod
pierwszyzauważył,żepowstawaniezakrzepówmoże
usunięciaprzeszkodyutrudniającejodpływkrwi.
byćzwiązanezezwolnieniemprądukrwi[wg80].
Spostrzeżenietodowodzi,żeSzymkiewiczuznawał
NapoczątkuXIXwiekuLoderopisałżyłyprze-
zwolnienieprzepływukrwizaczynnikpowodujący
szywające[wg81].W1814rokuangielskichirurg
powstawaniezakrzepów.Zalecałrównieżbandażo-
BenjaminC.Brodiezaproponowałpodskórnerozry-
waniekończynyinoszeniepończochsznurowanych.
wanieżylakówzapomocąbistura[wg72].Tensam
Kończącrozdziałoleczeniunnabrzękłościżył”,pisał:
