Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Noszczyk(red.),Chirurgiatętniciżyłobwodowych.Tom1,Warszawa2006
ISBN978-83-200-3252-9,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2007
Ryshistorycznyleczeniachoróbnaczyń
15
Ryci1i19iZdzisławSławiński.ZezbiorówGBL.
Ryci1i20iRycinazpracyZdzisławaSławińskiego[28].
burg(1844–1924)zalecałwprzypadkużylakówgole-
nipodwiązywanieżyłyodpiszczelowej[wg91].Rok
później,jedenznajwybitniejszychpolskichchirur-
gówXXwieku,WładysławMatlakowski(1851–
–1895)proponowałcałkowiteusuwaniewszystkich
żylakowatorozszerzonychżyłkończyny[92].W
1892rokuinnypolskichirurg–BronisławSawicki
(1860–1931),porównującwynikiodległeponwy-
łuszczeniu”żyłyodpiszczelowejzwynikamiuzyska-
nymipopodwiązaniutejżyły,uznałzabardzosku-
tecznąmetodęnwyłuszczania”[93].
W1891rokuTrendelenburgstwierdził,żeniewy-
dolnośćzastawekjestpodstawowąprzyczynąpo-
wstawaniażylakówkończyndolnych.Wtymczasie
badanianadpatogenezążylakówrozpocząłZdzisław
Sławiński(ryc.1.19),któryw1901rokupisał:nJeże-
liskutkiemrozszerzeniażyłyzastawkistająsięnie-
dostateczneażprzeztościanażyłyuleganienormal-
niesilnemuciśnieniuwysokiegosłupakrwi,wtedy
częśćżyłypodzastawkamirozciągasięnajłatwiej
iwtemmiejscurozwiniesięograniczonyżylak”.
Wymieniającczynnikipowodującepowstanieżyla-
ków,Sławińskistwierdzan(...)samprzezsiężaden
znichniewystarczadowywołaniarozszerzeńżyl-
nychisprowadzajedopierowspółczesnaobecność
czynnikówowych”[wg88](ryc.1.20).WedługW.
RudowskiegooryginalneosiągnięciaSławińskiego
to:1)wykryciewłókiensprężystychwścianieżył;2)
uznaniedziałaniawpatogenezieżylaków,obokzna-
nychuprzednioczynnikówmechanicznych,także
wpływuczynnikadynamicznego,który–jakobecnie
wiadomo–zależyodpracymięśniłydki;3)ocenato-
pografiizastawekiichroliwpowstawaniużylaków
[94].
PoczątekXXwiekuprzyniósłpropozycjeróżnych
odmiansonddousuwaniażylaków.W1905roku
W.Kellerwprowadziłdożyłyodpiszczelowejsondę
zpętlą,zapomocąktórejusunąłżyłęprzezwynico-
wanie.W1906rokuCharlesMayo(1865–1939)za-
stosowałsondęzpętlą,przezktórąprzewlekałpod-
wiązanąuprzedniożyłę,anastępniennatępo”od-
dzielałodotoczenia[95].Wnastępnymrokuchirurg
zFiladelfiiWilliamBabcock(1872–1963)zastosował
sondęzakończonądwiemagłówkami.Mniejszą
wprowadzałdoświatłażyłyodpiszczelowejiprze-
prowadzałprzezcałenaczynie.Przywiększejgłówce
podwiązywałżyłę.Następnieprzecinałżyłęodpisz-
czelowąipociągajączasondę,wyrywałnaczynie.
Żyłanaciągałasięnazgłębnik,nieulegającwynico-
waniu[74].Metodatazniewielkimizmianamijest
stosowanadodzisiaj.
Powszechnieuważasię,żepierwszydoświadczal-
nyprzeszczepwukładzieżylnymzostałwykonany
przezCarrelaiGuthriegow1906roku[31].Autorzy
ciwrokpóźniejrównieżwwarunkachdoświadczal-
nychprzeszczepiliżyłęobcopochodną,awnastęp-
nychlatachdonieśliowieluudanychprzeszczepach
tegorodzaju[30].
W1910rokuS.Schepelmannwykonałpierwszą
trombektomięumłodegomężczyznyzpowysiłko-
wymzakrzepemwżylepachowej.Wsiódmejdobie
odchwilipojawieniasięobjawówpincetąprzebiłży-
łęiusunąłskrzeplinę.Wynikoperacjibyłpomyślny
[96].Jednakprzeważającawiększośćoperacjiukładu
żylnegoprzynosiławynikiniezadowalające,cospo-
wodowało,żechirurdzyażdokońcalattrzydziestych
ubiegłegostuleciazaniechaliudrażnianiaiprzeszcze-
pianiawukładzieżylnym.
Pierwszątrombektomiężylnąuchoregozphleg-
masiaceruleadolenswykonałw1939rokuR.Lé-
riche[wg97].
