Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
doceniłzasługiKozaków,wieluznichnagrodził
iofiarowałimleżącywpobliżuKijowaTrechtymirów,
zmyślą,żezostanietamwzniesionyszpitaldlachorych
irannych.Gestyteroznieciłykozackienadzieje
imarzeniaouzyskaniuswoistejautonomii,
wrzeczywistościjednaknieprowadziłydorozwiązania
corazbardziejnabrzmiewającegoproblemunapolskich
kresach.
Kozacy,częstokroćnawetrejestrowi,otrzymujący
żołd,wyłamywalisięzrampodporządkowania
ipomimokategorycznychzakazówpłynących
zWarszawyzupodobaniemwypuszczalinałupieżcze
wyprawy,tzw.chadzki.Uprawiałjenawettwórca
rejestru,mianowanyprzezBatoregohetmanemJan
Oryszowski(samnazywałsię„porucznikiemNiżowego
WojskaZaporoskiego”),nieumiejącpowstrzymać
swoichpodwładnychprzedulubionymijużtakmocno
osadzonymwkozackimcharakterzezajęciem.
Oczywiście,ztymwiększątrudnościąprzychodziło
skutecznezabranianie„chadzek”tłumomNiżowców
nieujętymwżadnekarbyorganizacyjneiżyjącym
główniezrozboju.JeszczezażyciaBatoregodoszło
dopoważnychincydentów,któremogłyzakończyćsię
interwencjązestronyTurcji.Królcoprawdamyślał
owielkiejwojniezPortą,alechciałjąrozpocząć
nawłasnychwarunkachiwmomenciedlasiebie
najbardziejsprzyjającym,niezaśbyćdoniej
sprowokowanym.RozzłoszczonydożywegoBatory
zareagowałwsposóbniezwyklezdecydowany,kiedy
ZaporożcyspalilimołdawskąTehinięizaatakowali
Oczaków.Potraktowałichpodobniejakbrużdżącego
muwatażkę,pochodzącegozmagnackiegorodu
infamisaSamuelaZborowskiego.Kilkudziesięciu
uczestnikówwyprawydoMołdawiizostałościętych
weLwowie–kunietajonejsatysfakcjiobecnegoprzy
masowejkaźnitureckiegoposła.PokójzPortązostał
uratowany,alekrwawarozprawabynajmniejnie
nauczyłaKozakówpotulności.Królewskiwysłannik
mającyzbadaćokolicznościnapadunaOczakówzostał
