Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ukształtowanieirzeźbaterenu
RzeźbętegoterenucharakteryzująIZMA-
IŁOWIIN.(1995).
Wobrębieterenubadańznalazłysiępa-
smaBeskidóworazPogórzyrozdzielone
wcentralnejczęściobniżeniemokreślanym
jakoDołyJasielsko-Sanockie(otoczonymze
wszystkichstronwyższymipasmamigórski-
mi).Podobneobniżeniaśródgórskiewystępu-
jątakżewzachodniejczęściKarpatPolskich
(np.KotlinaSądecka,KotlinaŻywieckaitp.).
Przytakimukształtowaniuterenumożliwybył
doprześledzeniaproceszmniejszaniasięlicz-
bygatunkówgłogówiichstanowiskwrazze
wzrostemwysokościnadpoziomemmorza.
Wobrębieanalizowanychregionównaj-
niższawysokośćn.p.m.wynosi160miznaj-
dujesięwpunkcieujściaWisłokadoSanu,
natomiastwysokośćmaksymalnato1725m
n.p.m.(szczytBabiaGóra).
Zasadniczymielementamirzeźbysątu
systemypasm,gruporazgrzbietówgórskich
oddzielonychkotlinamiidolinamipochodze-
niatektonicznegoorazerozyjno-denudacyj-
nego.Występująonewobrębiekilkupięter
wysokościowychrozdzielonychfragmentami
powierzchnizrównania:beskidzkiej,śródgór-
skiej,pogórskiejiprzydolinnej.WKarpatach
Zachodnichnajlepiejzachowana-pogórska
powierzchniazrównania,owysokości300-
500mn.p.m.-nadajepiętnowylesionemu
krajobrazowiPogórzaKarpackiego.Ponad
niąnawysokości600-800mn.p.m.zachowa-
łysięfragmentypoziomuśródgórskiego,po-
niżejzaś(60do100mponaddnawiększych
dolin)wykształciłsiępoziomprzydolinny.
STARKEL(1972a,b)wyróżniawKar-
patach4typyrzeźby:den,dolinikotlin;
pogórskiej,nisko-,średnio-orazwysokogór-
skiej.Wposzczególnychregionachgeobo-
tanicznychKarpatwystępująonezróżnym
nasileniem.WBeskidzieNiskimprzeważają
szerokie,kopulastepasmaorazostregrzbiety
owysokości700-800mn.p.m.,charaktery-
cideswiththePolishborderwithUkrainein
thesectionfromMedykatotheKremenaros
mountain.
Thereliefandtopography
ofthestudyarea
Thereliefoftheareaischaracterizedby
IZMAIŁOWETAL.(1995).
ThestudyareaincludedtheBeskidMts
andFoothills,splitintheircentralpartby
therelativeplain(depression)knownasthe
DołyJasielsko-SanockieBasin(surrounded
byhighermountainranges).Similardepres-
sionareascanalsobefoundinthewestern
partofthePolishCarpathians(e.g.Nowy
SączBasin,ŻywiecBasinetc.).Withthis
typeofrelief,itwaspossibletotraceare-
ductioninthenumberofspeciesofhaw-
thornandtheirsitesofoccurrencewithin-
creasingaltitude.
Withintheanalyzedregions,thelowest
altitudeabovesealevel(asl)was160meters,
atthepointoftheconfluenceoftheWisłok
andSanrivers,whilethemaximumheight
was1725masl(BabiaGóraMountain).
Theessentialelementsofthereliefare
systemsofranges,mountaingroupsand
ridgesseparatedbymountainbasinsand
valleysformedbytectonic,erosionandden-
udationprocesses.Theyoccurwithinafew
altitudinalzonesseparatedbyplanationsur-
faces:inBeskidMts,foothills,andvalleys.
IntheWesternCarpathians,themostwell
preservedplanationsurface,withaheightof
300-500masl,givesaspecialcharacterto
thedeforestedlandscapeoftheCarpathian
Foothills.Evenhigher,at600-800masl,
therearepreservedfragmentsofthemoun-
tainzone,whiletypicalvalleyformsevolved
below(60to100mabovethebottomsofthe
largervalleys).
STARKEL(1972a,b)distinguishesfour
typesofreliefintheCarpathians:valleys
15
