Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wnątrzosuwiskowe(BAJGIER-KOWALSKA
2004-2005).Zjawiskotozostałodokładnie
opisanezpasmaJaworzynyKrynickiej(MAR-
GIELEWSKI1995,1996),MagurskiegoPar-
kuNarodowego(WROŃSKA2004-2005),
zBieszczadów(MARGIELEWSKI1991),
zterenuPogórzaPrzemyskiego(PĘKALA
1962)iPogórzaWielickiego(BAJGIER-
KOWALSKA2011).WBeskidachosuwiska
ograniczająsięgłówniedostrefkontaktów
skałpiaskowcowychipiaszczystychłupków.
Wobszarzepogórskimosuwaniejestproce-
sempowszechnym,zwłaszczawstrefiepro-
gówibardziejstromychstoków(IZMAIŁOW
IIN.1995).Istotnąrolęodgrywatutakżeero-
zyjnadziałalnośćciekówwodnych,przyczym
naPogórzuKarpackimkorytarzecznewyka-
zująstabilnośćlubulegająpowolnemupogłę-
bianiu,natomiastwBeskidachproceserozji
jestdobrzewidoczny,choćjegoprzebiegzale-
żym.in.odbudowygeologicznej,stopniaod-
lesieniaterenuczysposobugospodarowania.
Wpływerozjitegotypunarzeźbęterenuzostał
opisanyzterenuGorców(GERLACH&NIE-
MIROWSKI1968;KRZEMIEŃ1984).
Budowageologiczna
BudowęgeologicznąKarpatPolskichopi-
sują:OSZCZYPKO(1995)orazOSZCZYP-
KOIIN.(2008).Ponadtodocharakterysty-
kitejwykorzystanoprace:HALICKIEGO
(1951),SKOCZYLAS-CISZEWSKIEJ(1952),
KSIĄŻKIEWICZA(1972),KOZIKOWSKIE-
GO(1956),KSIĄŻKIEWICZAIIN.(1965),
WĘCŁAWIKA(1969)orazOSZCZYPKO
(2006).
WobrębieKarpatPolskichwyróżniasię
pasmostarszezwaneKarpatamiWewnętrzny-
mi(TatryiPodhale)orazmłodsze,nazywa-
neKarpatamiZewnętrznymilubFliszowymi
(BeskidyiPogórzaKarpackie).PienińskiPas
SkałkowypołożonyjestnagranicyKarpat
WewnętrznychiZewnętrznych.
ofthemountains,landslidescontributeto
thesmoothingoftherelief,sometimeson
alargeplateau,creatingslopesandlandslide
depressions(BAJGIER-KOWALSKA2004-
2005).Thisphenomenonhasbeendescribed
indetailintheJaworzynaKrynickaRange
(MARGIELEWSKI1995,1996),Magura
NationalPark(WROŃSKA2004-2005),
BieszczadyMts(MARGIELEWSKI1991),
PrzemyślFoothills(PĘKALA1962)and
WieliczkaFoothills(BAJGIER-KOWAL-
SKA2011).IntheBeskidMts,landslides
aremainlylimitedtothezonesofcontactbe-
tweensandstonerocksandsandyshale.Inthe
foothills,landslidesaremorecommon,espe-
ciallyintheareaofthresholdhillslopesand
steeperslopes(IZMAIŁOWETAL.1995).
Animportantroleisalsoplayedbythe
erosiveactionofwatercourses;intheCar-
pathianFoothillsriverbedsshowstabilityor
aregraduallydeepening,whileintheBe-
skidMtserosionisclearlyvisible,although
itscoursedependsonthegeologicalstruc-
ture,degreeofdeforestationandmannerof
landmanagement,amongstotherfactors.
Theroleofthistypeoferosionontherelief
hasbeendescribedintheareaoftheGorce
Mts(GERLACH&NIEMIROWSKI1968;
KRZEMIEŃ1984).
Geologicalstructure
ThegeologicalstructureofthePolish
CarpathianshasbeendescribedbyOSZ-
CZYPKO(1995)andOSZCZYPKOETAL.
(2008).Inaddition,ourdescriptionofthe
localgeologicalstructurecitestheworksof
HALICKI(1951),SKOCZYLAS-CISZEW-
SKA(1952),KSIĄŻKIEWICZ(1972),KO-
ZIKOWSKI(1956),KSIĄŻKIEWICZET
AL.(1965),WĘCŁAWIK(1969)andOSZ-
CZYPKO(2006).
WithinthePolishCarpathianswemay
distinguishanolderrange,knownastheIn-
17
