Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Artykuły–Pojmowaniemodalności
Niezależnieodzakresuwywoływanychzmianświadomościowo-osobowych,
jednostkowychispołecznychedukacjazawszeskładasięzpewnychściśleze
sobąpowiązanychdziałań,którestanowiądynamiczną,przekształcającąsięor-
ganizacjętreści:(1)treścisterująceprzekształceniami(treścipodmiotuicelu),
(2)treściprzekształcane(treściprzedmiotuzmiany),(3)treści,zapomocąktó-
rychprzekształcanyjestprzedmiotzmiany(treściprzekształcające,czylitreści
środków,narzędzi,metod),(4)treściokreślającewewnętrzneiśrodowiskowe
warunkiprocesuprzekształceń(m.in.czasu,przestrzeni,poczuciabezpieczeń-
stwa,uznania),(5)treściuzyskanychwynikówcząstkowychikońcowych,prze-
widywanychinieprzewidywalnych,pozytywnychinegatywnych.
Treściądziałaniamogąbyćróżnepostacieistrukturyumysłowychreprezen-
tacjirzeczywistościorazichmodyfikacji:wyobrażenia,prototypypojęć,pojęcia,
sądy,opinie,przypuszczenia,stereotypy,uprzedzenia,postawy,przekonania,
schematy,plany,scenariuszeiinne.Wartośćprzekształceń,wtymrównieżuzy-
skanychwynikówniezależytylkoodjednegoczyteżkilkuskładnikówdziała-
nia,leczodwszystkich,wspecyficzny,sprawczysposóbzesobąpowiązanych.
Pojęcietreścikształcenianiezostajetusprowadzonedotreściprogramowych,
podręcznikowych,filmowychlubtreściotaczającejrzeczywistościprzyrodni-
czej,społecznej,kulturowejlubteżtreścitzw.materiałunauczania,któresątu
traktowanetylkojakonbudulcowa”,pierwszaczęśćśrodkówzmianyprzedmiotu
działania.Drugączęśćśrodkówstanowiątreści-narzędzia,zapomocąktórych
możliwyjestprocesłączeniatreścinbudulcowych”ztreściamiprzedmiotuzmia-
ny,wywoływanieodpowiednichprzekształceńiuzyskiwanieokreślonychwyni-
ków(m.in.przekształconegoprzedmiotudziałania)4.
Mającnauwadzepoczynioneturozróżnieniatreściedukacji,powrócędo
przedstawionychtaksonomiimodalności.Pewneichrodzajemożnałączyćza-
równozdziałaniami,jakitworzącymijeelementami.Działaniejakookreślona,
dynamicznacałośćjestmodyfikacjąjakiegośobiektu,modalnościąujmowaną
czynnościowo,atakżemodalnościąpragmatycznąiepistemiczną.Poszczególne
zaśelementyiichkombinacjetomodalnościpodmiotoweisubiektywne,modal-
nościprzedmiotowe,modalnościaksjologiczneimodalnościracji(cele,zadania,
zamiary)orazmodalnościnarzędzi.Środkiedukacjimogąodnosićsięm.in.do
modalnościprzyrodniczych,fizycznychichemicznych,historycznych,socjolo-
gicznych,gospodarczychitp.,awarunkidziałań-domodalnościtopologicznych
itemporalnych.Uzyskanewdziałaniachwyniki(wytwory)mogąbyćrozpatry-
wanewkontekściemodalnościprzedmiotowych.
Zwrócęterazuwagęnaniektóreaspektymodalnościtreściwyróżnionychwy-
żejrodzajówdziałańedukacyjnych.Najpierwwskażęichlogiczneitopologicz-
no-temporalnewłaściwości.Wszelkiedziałaniapojawiająsię(sąpodejmowane)
4Procesedukacyjnejkomunikacjizachodzącejpomiędzyskładnikamiirodzajamidzia-
łań,atakżepomiędzyuczestnikamitegożprocesumożnaanalizowaćiinterpretować,po-
sługującsiękategoriamikonstrukcjonizmuiinterakcjonizmu(Dewey,1957;Blumer,
2007;Piaget,1981;Wygotski,1989;Piotrowski,2001).
