Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
EwaWysocka
poznawczego(kognitywistycznego)-mająbowiemprzedewszystkim
osobiste(subiektywne)przekonaniainastawieniejednostkidoświata
swegożycia,anieobiektywnewarunkiwyznaczającejakośćśrodowiska
życia(środowiskowychowawczo-socjalizacyjne),któretoujęciedominuje
wanalizachpedagogicznych(główniewpedagogicespołecznej).
Wujęciupotocznymjakośćżyciazwykleanalizujesięwwymiarze
materialnym,zbliżonymznaczeniowodoujęciaobiektywnego,versus
duchowym¹2,zbliżonymznaczeniowodosubiektywnego.Wperspekty-
wienaukowejdostrzegamynatomiastpewienparadoks¹3;mianowicie
współczesnematerialnebogactwospołeczeństwa-wbrewwcześniej-
szymprzewidywaniom-nieeliminujepatologiiżyciaspołecznegoipsy-
chopatologii,awręczodwrotnie:powodujewzrostwielunegatywnych
zjawiskwsferzeduchowościiskorelowanejzniąjakościżycia.Jaknapisał
DavidG.Myers:Umamymniejszczęścia,więcejdepresji,więcejkruchych,
nietrwałychzwiązków,mniejporozumieniawewspólnocie,mniejbez-
pieczeństwazawodowego,więcejprzestępczościiwięcejzdemoralizo-
wanychdzieci"¹4.
PodobneproblemywskazujeMartinE.P.Seligman,któryuważa,że
wzrostowiekonomicznemuparadoksalnietowarzyszą:epidemiade-
presjiujawniającasięgłówniewmłodympokoleniu,wzrostzachowań
suicydalnychwewszystkichpokoleniach,aszczególniewśródludzi
młodych,zjawiskadestrukcyjnewrodzinie(wzrostliczbyrozwodów),
wszkole(niepowodzeniaszkolne)iwrelacjachmiędzyludzkich(brak
zaufania),czyteżponadfunkcjonalnykonsumpcjonizm,któretorują
drogęróżnymzjawiskompatologicznym.Wszystkotezjawiskanega-
12HumorystycznąigroteskowąwizjęlepszegoświataznajdujemywUlissesie
JamesaJoyce’a.LeopoldBloom-głównybohaterpowieści-opisujeprzepisna
Udobryświat"następująco:UZalecamspołeczeństwureformęobyczajówizwyk-
łychdziesięćprzykazań.Noweświatydlastarców.Zjednoczeniewszystkich:ży-
dów,muzułmanówipogan.Trzyakryziemiikrowadlakażdegodzieckanatu-
ry.Motoroweluksusowekarawany.Przymusowapracafizycznadlawszystkich.
Wszystkieparkiotwartedzieńinocdlapubliczności.Elektrycznezmywarki
donaczyń.Gruźlica,obłąkanie,wojnaiżebraninamusząoddziśustać.Ogólna
amnestia,cotygodniowykarnawałzeswawoląwmaskach,premiedlawszyst-
kich,esperantozapewnipowszechnebraterstwo[…].Pieniądzedlawszystkich,
wolnamiłośćiwolnybezwyznaniowykościółwwolnymbezwyznaniowympań-
stwie".J.Joyce:Ulisses.Tłum.M.Słomczyński.Bydgoszcz:UPomorze",1992,
s.364.
13ParadokstenopisujeDavidG.Myerswswej,nieprzetłumaczonejnajęzyk
polski,książceTeAmericanParadox:SpiritualHungerinanAgeofPlenty[Amery-
kańskiparadoks:duchowygłódwerzeobfitości](NewHaven-London:YaleUniver-
sityPress,2000).
14D.G.Myers:TeAmericanparadox…,s.XI-tłum.własne.