Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
EwaWysocka
1)
poczuciapokrzywdzenia-potrzebysąrealizowane,alekosztytego
sąnieadekwatnedoosiągniętegocelu(rozbieżnośćmiędzycelami,do
którychjednostkaaspiruje,atym,corealnieosiąga);
2)poczuciawiny-jednostkaobiektywniepotrafiosiągaćceleimamo-
tywacjędotego,alezostajeprzezczynnikiwewnętrzne,subiektywne,
naprzykładwłasnecechy(brakodwagi,obniżonepoczuciewłasnej
wartości),zmuszona,bydziałaćinaczej;
3)poczuciaupokorzenia-wynikającegozrozbieżnościmiędzytym,co
możnalubpowinnosięrobić,atym,doczegojestsięzmuszonymze-
wnętrznymiokolicznościami,naprzykładnaciskiemspołecznymlub
wymaganiamiotoczenia;wtejperspektywieodczuwanajakośćżycia
stanowirezultatponoszonychkosztówpsychologicznychwrealizacji
celówizadańważnychdlajakościżycia.
Wnurcienormatywnymzakładasięistnieniestanuidealnego
(norma,ideał),któryjednostkapowinnaosiągnąć,abymiećpoczucieza-
dowoleniazwłasnegożycia.Jakośćżyciawyznaczapoziomobiektywnej
lubodczuwanejzbieżnościversusrozbieżnościmiędzynormą(ideałem)
astanemrzeczywistym.Nurttenmożnaumiejscowićwobiektywnym
ujęciujakościżycia.
TeoretycypodejściaUaksjoafektywnego"zakładająbrakistnie-
niaobiektywnegostanuidealnego,natomiastocenęjakościżyciauzależ-
niająwyłącznieodsposobuwartościowaniaprzezjednostkęróżnychsfer
jejżycia,traktowanychprzezniąjakowyznacznikiodczuwanejjakości
życia.Nurttenjestpochodną(składową)subiektywnegoujęciajakości
życia.
PodejścieUsubiektywizowane-obiektywizowane"lubholi-
stycznewynikazfaktu,żeobiektywnie(Uzgóry")określonesferyżycia,
wyznaczającejegojakość,mogąmiećimająróżneznaczeniedlajednostki,
itoonezawszedecydująoodczuwanejindywidualniejakościżycia.Kryte-
riaocenymajązatemcharakterobiektywny,aleichwartościowaniestaje
sięsubiektywne,gdyżjestpochodnąwewnętrznychprocesówwartościo-
waniaowychkryteriów(naprzykładsferamaterialnamoże,aleniemusi
byćwyznacznikiemjakościżycia,jeśliznaczeniesamorealizacyjnemadla
jednostkisferaduchowa).Wynikatozrefleksjinadzłożonościątegofeno-
menu,awięcnaprzykładpostawieniapytania,czymożliwejestpodejście
wyłącznieobiektywnelubwyłączniesubiektywnewbadaniujakościżycia.
Niewątpliwieakcentowanienormatywówskłaniadoprzyjęciaperspekty-
wyobiektywnej,charakterystycznejnaprzykładdlaujęćpedagogikiczy
pedagogikispołecznej,natomiastakcentowaniesposobudoświadczania
życia-doprzyjęciaperspektywysubiektywnej.JosephC.Flanagan29łą-
29J.C.Flanagan:AResearchApproachtoImprovingOurQualityofLife.UAme-
ricanPsychologist"1978,no.33,s.138-147;Idem:MeasurementofQualityofLife:
