Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdzielenieskładnikówmieszaninyjestmożliwewtedy,gdystosunkipodziałuK
poszczególnychskładnikówróżne.Roląchromatografistyjesttakiedobranie
warunkówchromatografowania,abytaróżnicazaistniała.Podpojęciemwarunków
rozumiesięrodzajiwłaściwościfazystacjonarnejiruchomej,prędkośćprzepływu
fazyruchomejoraztemperaturę.Wprzypadkuchromatografiikolumnowejnależy
uwzględnićrodzajiwymiarykolumny,awprzypadkuchromatografiicienkowar-
stwowej-rodzajpłytkiisposóbrozwijaniachromatogramów.
Najbardziejogólnypodziałmetodchromatograficznychokreślastanskupienia
fazyruchomej,ponieważwznaczącysposóbwpływaonnamechanizmprocesu,
któryjestrealizowanyprzyzastosowaniuróżnejaparatury.Wchromatografiigazowej
faząruchomąjestgaz,wcieczowejciecz,awchromatografiinadkrytycznej-sub-
stancjawstanienadkrytycznym.Wpraktycenajczęściejstosowanechromatografia
gazowaicieczowa.Pomimożepodstawyteoretyczneobuwspólne,istniejątrzy
zasadniczeróżnicewmechanizmachrozdzielania.Popierwszewspółczynnikdyfuzji
wcieczachjestconajmniej10000razymniejszyniżwgazach.Podrugielepkośćcie-
czyjakofazyruchomejjestwprzybliżeniu100razywiększaniżwprzypadkugazów.
Trzeciaróżnicapoleganamocyoddziaływańcząsteczekfazystacjonarnejzcząstecz-
kamifazyruchomej.Oilewprzypadkuchromatografiigazowejonedozaniedba-
nia,otylewchromatografiicieczowejmająistotnywpływnaefektrozdzielania.
1.4.
Klasyfikacjaukładówchromatografiicieczowej
Wchromatografiicieczowejfaząruchomąjestciecz,zaśfaząstacjonarnąciało
stałelubcieczosadzonananośniku.Faząruchomą,zwanąrównieżwchromato-
grafiicieczowejeluentem,możebyćpojedynczyrozpuszczalniklubmieszanina
rozpuszczalnikóworganicznych,mieszaninawodno-organicznaalboroztwory
buforowe.Wprzeciwieństwiedochromatografiigazowej,właściwościfazyrucho-
mejwchromatografiicieczowejmająistotnywpływnakońcowyefektrozdziela-
nia.Faząstacjonarnąjestrzeczywistyadsorbent,zwykleżelkrzemionkowyalbo
związanaznimchemiczniesubstancjaorganiczna.Wpierwszymprzypadku
mechanizmoddziaływaniasubstancjichromatografowanejzfaząstacjonarną
jestadsorpcyjny,awdrugimadsorpcyjno-podziałowy,pomimożedominuje
mechanizmpodziałowy.Udziałmechanizmuadsorpcyjnegowynikazfaktu,że
niewszystkiegrupyhydroksylowenapowierzchniżelukrzemionkowegozostają
zastąpioneinnymigrupamifunkcyjnymi.Warunkiemmożliwościzastosowa-
niachromatografiicieczowejdoanalizyjakiegośmateriałujestrozpuszczalność
jegoskładnikówwfazieruchomej.
Fazastacjonarnawchromatografiicieczowejmożebyćumieszczonawkolum-
niechromatograficznejlubstanowićpłaszczyznęwpostacibibułyalbocienkiej
warstwyadsorbentunapodłożuzpłytkiszklanejlubfoliialuminiowejczypoli-
merowej.Wpierwszymprzypadkuchromatografięcieczowąokreślasięjako
22
10WPROWADZENIE