Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KS.AlfredM.Wierzbicki
Dodajmy,żepowodujetofragmentaryzacjęwiedzyorazin¶rumen-
talizacjęrozumuwpersektywiekory¶aniawyłącniezwarościwi-
talnych.Ograniconywswychfunkcjachrozumtracizdolnośćdotrans-
cendencjiizamykapodmiotwkręguegoi¶ycnychinteresów.Zamia¶
budowaniawsólnotymyśliidziałania,nasilakonfliktyirywalizacjępo-
międzyinteligentnymiizarazemdrapieżnymijedno¶kami.
Wyłącznierozumnastawionynabezinteresownąkontemplację
prawdyumożliwiapow¶aniewsólnotyetycnejskierowanejkuwar-
tościom.Waroprypomnieć,żeAry¶olesowskieokreśleniecłowieka
jakoistotyrozumnej(animalrationale)zostałoprzezeńdopełnione
określeniemcłowiekajakoi¶otysołecnej(animalsociale).Upod-
¶awkultury,dziękiktórejrozwijasięludzkawsólnota,znajdujesię
rozumnyład.Pytanieozasadytegoładuijegoźródła¶anowidomenę
flozofi,je¶towięcpytanieteoretycne,alejakłatwozauważyć,maono
równieżogromnądoniosłośćpraktycną,ponieważdotycyracjonalno-
ścisferyludzkiegodziałania.Filozofanieuciekaodpraxis,ato,coją
wyróżnia,touznaniepierwszeń¶wainadrędnościdyskursumetafzyc-
negoietycnegow¶osunkudoinnychobszarówkultury.Takimodel
flozofipozo¶awiliwdziedzictwieEuropejcykomPlaton,Ary¶oteles
iCyceron,oddanibezresztyzarównokontemplacjiprawdy,jakitrosce
omoralnefundamentypań¶wa.
Giambatti¶aVicozdajesiętrafnieujmowaći¶otęzwiązkuflozo-
fipolitykizmetafzyką,wprowadzająckategorięverumfactum.Prawda
bowiemnieprynależywyłącniedodziedzinypoznaniateoretycnego,
aleprenikarównieżbogaty,zbudowanyzmnogościrelacjisołecnych,
wymiarludzkiejrozumnejdziałalności.Trebazauważyć,żewyłaniają-
casięwwielowiekowymrozwojuzachodniejflozofimetafzykaosoby
tkwiupod¶awnajważniejszychin¶ytucjiżyciapublicnego¶woronych
naZachodzie,takichjak:uniwersytet,parlamentimedia.Wszy¶kieone
opierająsięnazasadziewolnegoiwsólnotowegoposzukiwaniapraw-
dy.Owszem,in¶ytucjetemogązatrymaćsięnareje¶rowaniuiwymia-
niepoglądów,aleprecieżichi¶otasrowadzasiędotego,żezo¶ały
ufundowanenazasadziedyskusji,wktórejpowinnyważyćargumenty
racjonalne,ogranicającewpływsiłirracjonalnychzwiązanychzbiologic-
nąisołecnąnaturąludzką,awięcogranicającepresjęcytoin¶ynk-
tów,cytodominującychopinii.OdkrycieprezSokratesaludzkiejduszy
jakonieredukowalnegopodmiotuontycnegoimoralnegoumożliwiło
takąwizjężyciawewsólnocie,wktórejroz¶ryganawsumieniuza-
równozgoda,jakiniezgodajedno¶kizwiększościądokonujesięwod-
niesieniudoprawdyidobra.Odniesienietoje¶wi¶ocieodniesieniem
10
