Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
1.Ideaciągłości
stałosięcorazwyższetempodostarczaniainnowacji,czegoefektemprzyśpieszenie
egzystencjalnemieszkańcówmetropolii.Impotężniejszyorganizmmiejski,tymszybsze
ibardziejzróżnicowanezmiany,pojawiającesięwewciążnowychdziedzinach.Jest
todiametralnieodmiennasytuacjaodtej,którapanujewdominiumprzyrodniczym,
gdzierozmiarodwrotniekorelujesięzrytmemżycia–imwiększybyt,tymwolniejszy
trybfunkcjonowania(cowynikazresztązracjonalnościmetabolizmuwedleporządku
naturalnego)[Webb2007,s.869].„Jednymznajdonioślejszych,chociażrzadkospo-
strzeganychfaktówjest,żebiegczasuzmieniłsięcałkowicieidziwniesięprzyśpieszył.
Wgranicachjednegożycialudzkiego–około72lat–widziałemdwierewolucje,
któredawniejdzieliłobyodsiebiebyćmożedwatysiącelat”–odnotowałpodkoniec
XIXwiekuJ.Michelet[za:Stempowski2012,s.53].Jaksięzdaje,przyśpieszeniebiegu
historiitoniemniej,niewięcejtylkociągłafunkcjazmienności.
Ciągłośćzmienności–czylidynamika
Gdybyświatstanowiłcałośćwpełnizrealizowanąispełnioną,gotowądozamieszkania,
azdarzeniaprzeszłe,teraźniejszeiprzyszłeuobecniałybysiępospołuirównoważnie–
czasniepłynąłby,nicnieprzemijałoby,azmiennośćdostrzeganabyłabywyłącznie
wwymiarzesynchronicznym.Gdybyjednakrzeczywistośćokazałasięjeszczedyna-
micznieotwarta,wstanierodzeniasięikształtowania,nieustalonainierozstrzygnięta–
światnależałbydoczasu,diachroniiipotencjalnejzmienności[Kobiela2011,s.19–20].
Wyobraźmysobiewięc,żejesteśmyzanurzeniwprocesienieustannejmetamorfozy–
niechbędzie,żeewolucji.To,codostępnenaszemupoznaniu,nieprzerwaniepodlega
transformacji,zatemwyzwanieartykułujewobecnasotoczenie,abyśmyuchwycili
elementynieprzypadkoweistałe,abyśmywyodrębnilitrwałość(cowprawdzienastrę-
czatrudności,ponieważosiągnięcieniezbędnegodystansu,któryumożliwiselekcję,
wskazaniemomentówniezmiennych,wymagaalboczasu,alboprzyjęciaperspektywy
zewnętrznej)[Skarga1989,s.213].
Niemniejmożemymówićostałościzmienności,zarównoostałymjejcharakterze,
jakikoniecznościwystępowaniamiejscstałychwobrębieprzemian.Nawiązujemytutaj
równieżdojednegozfundamentalnychtwierdzeńegzystencjalizmu,któregłosi,żebyć,
istnieć(łac.existere)toniestaćwjednymmiejscu,niemiećwyznaczonegoiprzypisanego
miejsca,niepoddawaćsięusadowieniu[Miś2000,s.89].Dynamiczneprzemijanie
oznaczałobywtakimraziesposób,„metodę”istnienia,aciągłeprzemienianiesięaktual-
ności–przyjednoczesnymnieporzucaniuprzeszłości–ściśledefiniowałobyczasowość
[Ingarden1962,s.225].KrzysztofRutkowskiprzywołujewsukursF.Nietzschego–
ijegoprzeświadczenie,iż„niemaczegoś,cojest,leczwyłącznieto,cosięstajeiprzemija”.
Zmienność:•inicjowanapoczątkiem(jakakolwiekinterwencjazrywaprzecież
homogenicznośćuprzednią);•awieńczonakońcem(przeznaczeniembądźzapowie-
dziąrenesansu,wzależnościodtego,czykonceptualizujemydziejekumulatywnie–
linearnie,czyrenesansowo–cyklicznie);•rozpisywananajczęściejnaetapy(stadia,
fazy):powstania(rodzeniasię,wprowadzania,implementacji)–wzrostu(zwiększania
się,dojrzewania,ekspansji)–stabilizacji(obowiązywaniaformalnego,normatywnego
