Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
NIEZNAMNIKOGOCHOĆBYPODOBNEGODOŚWIRSZCZYŃSKIEJ
czywspólnaambicjawyzwoleniazeswychzawodowychumiejętnościjaknaj-
większejkorzyścidlaspołeczeństwa[...]39.
Postulatydotyczącerolipisarzaisztukisąkolejnymcharakte-
rystycznymtematemartykułówprasowychautorkiOrfeusza.Cyto-
wanawypowiedźjestprzesyconapropagandowymżargonem,jednak
itusednemsprawyjest„korzyśćdlaspołeczeństwa”.Formaapelu
wpisujesię,coprawda,wniechlubną„stylistykę”epoki,alesama
treśćjestwyrazemnietylerealizacjiodgórnychzałożeńpolitycz-
nych,coosobistychprzekonań.Postulatytwórczościwysokiejjakości
ijednocześniedocierającejdoprostychludzipojawiłysięwniejednej
wypowiedzipoetki.OtoistotnyrysosobowościAnnyŚwirszczyńskiej:
byłaspołecznicąisocjalistkązprzekonania.Zresztąwwypowiedzi
zroku1957następujewyraźnazmianatonu–notabenenaciskznów
padanakwestietwórczości,niezaśpolityki:
Pisarze,którzyprzezszereglatoddychaliszmirąibylizmuszanidoprodu-
kowaniaszmiry,musząobecniedążyćprzedewszystkimdotego,żebyosią-
gnąć...swójwłasnypoziomsprzeddziesięciulat.[...]Przezlata„socrealizmu”
prawiewszyscypisaliowieleponiżejswegowłasnegopoziomu,aproblemy
itrudności,zjakimisięparali,niewielemiaływspólnegozproblemamiar-
tystycznymi40.
MimodużejaktywnościpublicystycznejŚwirszczyńskiej,towła-
ściwiejedynewypowiedzi,wktórychwidaćjejpoglądypolityczne.
JakzauważyłBarańczak,poecikrajowiw
pierwszympowojennymdziesięcioleciu–albobrali(zrzeczywistymczyuda-
nymentuzjazmem)NowąRzeczywistośćzaswoją,pomijającmilczeniem
fakt,żeznaleźlisięwniejdrogąprzymusowejrekrutacji,alboodwrotnie,
udawali,żedoNowejRzeczywistościwcalesięniewprowadzili41.
Poetkastawiająca„dobropaństwa”napierwszymmiejscudosko-
nalewpasowywałasięwkomunistycznyżargon,dziękiczemunie
zwracanoprawdopodobnieuwaginajejspecyficznąmotywację.Przy-
39Zadaniawspółczesnegopisarza.Walkaonowe,socjalistyczneobliczesztuki.
Walkaopokój,wypowiedźA.Świrszczyńskiej,„GazetaKrakowska”1951,
nr146.
40Oswoichplanachpisarskich-mówiAnnaŚwirszczyńska,„DziennikPolski”
1957,nr62,s.4.
41S.Barańczak,Protokółprocesu,w:tegoż,UciekinierzUtopii.OpoezjiZbi-
gniewaHerberta,Warszawa–Wrocław2001,s.200.Barańczakzaznacza,żemówi
wtensposóbwwielkimuproszczeniuopostawach,stanowiących,jegozdaniem,
„dwiestronytejsamejmonetywydziedziczenia”.
