Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
NIEZNAMNIKOGOCHOĆBYPODOBNEGODOŚWIRSZCZYŃSKIEJ
wejrodzinywlatachmiędzywojennych,okupacjęwWarszawieilata
powojennewKrakowie.Ojciecjawisięjakopełenpasjiartysta,nie-
docenianymalarz,któryjednaknigdynieprzestałtworzyć.Czytel-
niktychwierszyzostajeoczarowanyniesamowitąatmosferąwysokiej
pracownimalarskiej29:„Ojciecpomalowałjejściany/naczarno,była
wzniosła/jaktrumna[...]wsuficie/tkwiłhak,/naktórymmalarz,
cotuprzedtem/mieszkał,powiesiłsię/zgłodu(Pracowniaojca,
351–35230).Oczymadzieckapodmiottychutworówobserwuje,jak
matkamalujeatramentembiałe,ślubnepantofle,bystaćwnichna
mroziewkolejcepochleb31.Rodzinacierpiałanędzęprzezwielelat,
nierzadkouciekającznieopłaconegomieszkania32.Niezwykłewra-
żeniepozostawiająwierszeorzadkichchwilachradościtejrodziny33.
Pośmiercirodzicówczynyojca,który„całeżyciechodziłpodprąd”34,
izachowaniesmutnejmatki,zgodnościąodgrywającejrolę„żony
artysty”–nabierająnowychznaczeń.Dzieciństwo–właśniebiedne
izniepewnymjutrem–stajesięwtwórczościŚwirszczyńskiejczasem
bezpieczeństwaispokojudziękiwszechogarniającejmiłościrodziców
iichpoświęceniu.(Pragnieniezrekonstruowaniaobrazuwspierającej
sięrodzinymogłobyćdodatkowomotywowanefaktempóźniejszego
rozstaniarodzicówpoetki).
29WkolejnychrozdziałachksiążkinapierwszymplaniejestpoezjaŚwirsz-
czyńskiej,jedyniewprzypisachkomentowanainformacjamibiograficznymi.
Dlategowtymrozdzialeprzyjmujęzasadęodwrotną:przytaczającinformacje
biograficzne,wprzypisachodnotujętespośródjejwierszy,któreodzwierciedlają
danezdarzeniaczyzagadnienia.Takizabiegpozwalaminaprezentacjęzarówno
osobypoetki,jakijejtwórczości;nawskazaniepunktówstycznychwrelacji
życie–twórczość.
30Jeśliniepodajęinaczej,wcałejksiążcecytujęwierszezezbioru:A.Świrsz-
czyńska,Poezja,wyb.iprzedmowaCz.Miłosz,Warszawa1997,zatytułemwier-
szapodającnumerstronicy.
31„Matkawyjęłazkuferka/białeślubnepantofle/zjedwabiu.Długo/sma-
rowałajeatramentem./Raniutko/wyszławtychpantoflach/naulicę,/stać
wkolejcepochleb./Byłodziesięćstopnimrozu,/stała/trzygodzinynaulicy./
Dawali/ćwierćbochenkanagłowę”(Białeślubnepantofle,348–349).
32„Oświcie/wychodzimynapalcachzdomu./Ojciecniesiesztalugi/itrzy
obrazy,matka/kuferekipierzynę/pobabci,ja/garnekiimbryk./Ładujemyna
wózek,prędko,/żebystróżniezobaczył.[...]Byliśmywinnizakomornezapół
roku”(Przeprowadzkaartysty,347–348).
33„–Ztegogłoduciemnomiwoczach,/adzieckobladejakpapier[...]–Tokup
pocukierku.[...]Ikupujepocukierku/dlakażdego./Tojednakwzmacnia–mówi
matka./Uśmiechamysię/wszyscytroje./Czujemywustach/trzyraje”(Trzy
cukierki,349).
34JanŚwierczyńskinigdyniedoczekałsięuznania,mimowysiłkówjegocórki,
byzorganizowaćmuwystawę.Tęciekawązależnośćmiędzymalarzem-idealistą,
któryniezabiegaouznanie,ajegocórką,którazpasjąmówioojcuijegosztuce,
ukazujefilmdokumentalnyomalarzu,zrealizowanykrótkoprzedjegośmiercią,
zatytułowanyPasja(realiz.M.Kwiatkowska,1972).
