Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tozaśskłoniłoaktoradowyprawywobszarywiedzynajbardziejnie-
pewne,bodotyczącenajwyższegopoziomuorganizacjiżycia-zacho-
wania,psychiki-podczasgdynadaljeszczenierozszyfrowaliśmy
poziomówniższych,aniteżichznaczeniaimiejscawcałościsys-
temu.Niejasnośćtychzagadnieńodbijasięwwiększościdefinicjizja-
wiskateatru.Samopojęcieteatrunieposiadadefactotegoogólnego
charakteru,któryodnajdujemywterminieDmuzyka”.JohnBlacking
możepisać,żemuzykatoDdźwiękzorganizowanyprzezczłowie-
ka”52.Definicjatakaotwartajestnanajprzeróżniejszeformy,nie-
konieczniesensustrictomuzyczne-jaknaprzykładalfabetMorse)a,
doktóregorozszyfrowanianiezbędnajestprzecieżswegorodzaju
muzykalność.NatomiastsłowoDteatr”odnosisiędokonkretnego
podzbiorupraktykwidowiskowych,którychwymiarorganiczny-jak
jużzaznaczyliśmy-przesłoniętyzostałprzeztowarzyszącąimlite-
raturę.Zatemużycietegosłowamocnozawężapoleznaczeniowe,
aprzytymnarzucaokreślonywybór,kulturowybądźestetyczny.Stąd
teżpojawieniesięewolucjonistycznejterminologiidlaokreślenia
rzekomychDwcześniejszychstadiówrozwoju”oznikomejwartości
artystycznej;przykłademDprateatr”,terminzarezerwowanydlaform
widowiskowychczarnejAfrykiikulturzrodzonychzniewolnictwa53.
Zauważmyprzytejokazji,jakznaczącejesttogłębokiezmiesza-
nie,zktórympierwsireformatorzyteatru-alejużniereformatorzy
tańca-przyjęliafrykańskiepraktyki;niewielusięnimizaintereso-
wało,ajeszczemniejlicznibylici,którzypotrafilizaczerpnąćznich
należyoddzielićodrealizmujegowykonaniaprzezaktora.Dlategoteżnaturali-
stycznygatunekteatralny,któryzapoczątkowałwJaponiiChikamatsuMonzaemon
(1653-1724),niezaowocowałtransformacjąstylugrywstronęrealizmu.Owe
sewamono(dosłownie:Dto,oczymwszyscymówią”)tomieszczańskietragedie,
wktórychstawiasięnascenieprzeciętnychludzi;grająichaktorzy,którzywcale
takowyminiesą.Ch.Monzaemon,Lestragédiesbourgeoises,vol.1-2,oprac.iprzekł.
R.Seiffert,coll.Lesruvrescapitalesdelalittératurejaponaise,Publications
orientalistesdeFrance,Paris1991.
52J.Blacking,Lesensmusical,przeł.E.iM.Blondel,coll.Lesenscommun,
fditionsdeMinuit,Paris1980.
53J.Leloup,LanaissanceduthéâtreenAfrique.Théâtretraditionneloupré-théâtre?,
DRecherche,PédagogieetCulture”1983,t.61:Théâtresetcontactsdeculture,
s.90-100.[WjęzykupolskimodchodzisięodokreśleniaDprateatr”narzecz
Dprototeatru”,właśniezewzględunapejoratywnenacechowanietegopierwszego
-przyp.tłum.]
30
