Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GeorgesClemenceauiFrancja
17
tykmożesięmylić,niemożesięsprzedać.Szacunek,jakim
FrancuzidarządodzisiajTygrysa,itoniezależnieodnasta-
wieniapolitycznego,jestdowodemnato,żespołeczeństwo
doceniawybitnośćpolityka.ByłotowprzypadkuClemenceau
szczególniewidocznewjegopostawiewobecsławnejsprawy
Dreyfusa.ClemenceaunietylkonieznałDreyfusa,aleteżpo-
czątkowowierzyłwoficjalnąwersjęzdrady.Przekonanyprzez
przyjaciół,międzyinnymiEmilaZolę,wystąpiłwobronie
Dreyfusaiodegrałwnastępnychwydarzeniach,któredopro-
wadziłydouniewinnieniakapitanaDreyfusa,centralnąrolę.
BeznajmniejszychwahańopublikowałsławneJ’accuse…Zoli.
Oczywiście,sprawabyłacałkowiciezgodnazjegopoglądami,
aprzyokazjimógłzaatakowaćmożliwieostroznienawidzo-
nąkatolickąprawicę.Jednakjegozachowaniepokazuje,że
kiedyuznałokreślonycelzasłuszny,niewahałsięurucho-
mićwszystkichswoichtalentów.Trudnoolepszyprzykład
postępowaniapolitycznegotegoniezwykłegoczłowieka.Po-
wodowałynimzdecydowanepoglądyisilneemocje,jednak
Clemenceaunigdyniepozwolił,byemocjewzięłygóręnad
tym,jakpojmowałsłużbępubliczną.
•
Musimyteraznadłużejzająćsięnajważniejszymokre-
semwżyciuClemenceau-polityka,czylinegocjacjamipoko-
jowymiwParyżuwpierwszejpołowie1919roku.Właści-
wieClemenceauwtrakcietychnegocjacjiosiągnąłniemal
wszystko,doczegodążył.Opiszemy,jakpotrafiłtegodoko-
nać,alewartopamiętać,żesukcesClemenceaubyłzarazem
wielkimbłędem,któryprzyczyniłsięwdecydującymstopniu
dowybuchudrugiejwojnyświatowej.
Najpierwspieranosięoto,gdziemasiętoczyćkonferen-
cjapokojowa.StanyZjednoczonejużwzasadzieniemiałytu
własnychinteresów,aleniechciałyParyża,bo—słusznie—
uważały,żelepiej,bysięodbyłagdzieśnauboczu,wspokoju.
PodobnieWielkaBrytania,którauzyskałaniemieckiekolo-
nieibyłausatysfakcjonowana.InaczejFrancjaiClemenceau.
