Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StarannośćKomisjiOświeceniaiTowarzystwoElementarne[ł]
ugruntowałozasadywychowaniazabezpieczającemłodzieżnaszą
odobłąkańzagranicznych,trzymającsięnieodstępnieścisłych
naukistarożytnejklasyczności,jakonajbliższychśrodkówdogrun-
townegooświecenia.Wzrastająścisłenauki,szerzysiępowoligust
literatury,postępujemyznowunadrodze,zktórejnieszczęśliweob-
łąkaniedziadównaszychowieknasjedencofnęło;przecieżnie
możemysobiejeszczerychłychskutkówrokować,pókibaczniejsze
okonawychowaniedrugiejpołowynarodu,płcipięknej,zwrócone
niebędzie.Niemieliśmypodobnożadnejjeszczeksiążkielemen-
tarnejdlamłodzieżypłcipięknej.Pierwszewtymrodzajudzieło
PamiątkapodobrejMatceozdobiłoliteraturęiucieszyłoczytelni-
kówpolskich17.
TaswoistaapologiadziełHoffmanowejtrwałaprzezcaływiek
XIX.RównieżpierwszytomikwierszyStanisławaJachowiczaspotkał
sięzpozytywnąocenąredaktora„Dziedziliji”
,AugustaZdżarskiego
(„Dziedzilija”1824,nr2),zewzględunaprzesłaniemoralne,aleteż
pięknopoezji,łatwośćstylu,przedewszystkimzaśprzesłaniecałego
tomiku,ujętewdedykacji„CieniomnajdroższejMatki”
.
WwypowiedziachkrytycznychzpoczątkuXIXwiekuuwidacz-
niałysięklasycystycznekategorieoceny:czystośćstylu,jasnośćformy
ijęzyka.Wysokowaloryzowane,zgodniezzałożeniamiKomisjiEdu-
kacjiNarodowejorazTowarzystwaPrzyjaciółNauk,byłyutworyza-
wierająceelementypoznawcze,popularyzującewduchuideioświe-
ceniowychtakienauki,jak:historiaojczysta,geografia,botanika.
WtekstachkrytycznychJędrzejaŚniadeckiegoiAugustaZdżar-
skiego,możnabyłoznaleźćcałelistylekturzalecanychdlamłodego
odbiorcy.Pełniływięconefunkcjęopiniotwórcząiperswazyjną,
miaływpływaćnawyboryczytelnicze.JędrzejŚniadeckiwartykule
Myślioedukacjikobiet,opublikowanymnałamach„DziennikaWi-
leńskiego”w1816roku,postulowałczytelnictwotakichutworów,
wktórychbydziewczęta„przyjemnązabawę,ipożytecznąnaukęzna-
lazły”
.WymieniałSatyryiBajkiKrasickiego,Rozmowyipodróżeojca
17K.Brodziński,Pamiątkapodobrejmatce…,dz.cyt.,s.311.
20
