Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tab.2.Maksymalneczasyodpozyskaniamateriałudowykonaniabadań(23)
+próbkamożebyćzastosowanabezzmianwyniku,(+)próbkamożebyćzastosowanazuwzględnieniemograniczeń(uwagi),↑wzrostwartościwporównaniudozalecanychpróbek,
↓spadekwartościwporównaniudozalecanychpróbek,h−godzina,d−dzień,t−tydzień,m−miesiąc,l−rok/lata
Transferyna
Parametr
Ferrytyna
Żelazo
surowica
+
+
+
hep.
(+)*
+*
+
Próbki
osocze
EDTA
(+)*
-↓
+
cyt.
(+)*
-↓
20-25°C
(2-6°C)
pełna
krew
2h↑
11d
3t
-20°C
6m
1l
1l
Stabilność
surowica
4-8°C
8m
7d
3t
20-25°C
4m
7d
7d
odmetody
*zależne
Uwagi
Istotnymwskaźnikiemjestrównież
wysycenietransferrynyżelazem(TIBC
−TotalIronBindingCapacity).Okre-
ślaonmaksymalnąilośćżelaza,jaka
jestpotrzebnadocałkowitegowysy-
ceniatransferyny.Wartościprawidło-
welubobniżoneobserwujesięwnie-
dokrwistościach,wprzebieguchorób
przewlekłych,apodwyższone−wnie-
dokrwistościsyderopenicznej(5).Za-
zwyczajzalecasięłącznewykonanie
oznaczeniaTIBCztestemsaturacji
transferynywsurowicy(TransferrinSa-
turation−TS),wgwzoru:
TS(%)=[(Fex100)/TIBC]
Jejprawidłowewartościwahająsię
wzakresieod20do50%,spadająprzy
niedoborzeżelaza,awzrastająwcho-
robach,przebiegającychznadmia-
remżelaza(np.whemochromatozie)
(tab.1)(18).
Kolejnymwskaźnikiemdiagnostycz-
nymwykonywanymłączniezozna-
czeniemstężeniażelazajestutajo-
nazdolnośćwiązaniażelaza(UIBC
–UnsaturatedIronBindingCapacity).
Jegowartośćjestwysokaprzyniedo-
borzeżelaza,aniskawstanachza-
palnych.
TIBC[pg/dl]
=UIBC[pg/dl]+żelazo[pg/dl]
Niestetywmomencieistniejącej
jużniedokrwistości,wcześniejopi-
saneparametryniesąwystarczają-
cedooszacowaniastanuzdrowia
zwierzęciaipodjęciaodpowiednie-
gopostępowaniaterapeutycznego.
Wówczasszczególnąuwagęnależy
zwrócićnaocenęparametrówhema-
tologicznych,takichjak:stężeniehe-
moglobiny(HGB),liczbaerytrocytów
(RBC),średniaobjętośćerytrocytu
(MCV),średniamasahemoglobiny
(MCH),średniestężeniehemoglobiny
(MCHC),rozkładbarwliwościerytro-
cytów(HDW)orazrozkładobjętości
erytrocytów(RDW).Wczasieniedo-
borówżelazamożnazauważyćobni-
żenieparametrówHGB,RBC,MCV,
MCHIMCHC,apodwyższeniepa-
rametrówHDWIRDW.
Badaniezawartościżelaza,transfer-
rynyiferrytynynajczęściejwykonuje
sięwsurowicy.Należyprzytymzwró-
cićszczególnąuwagęnauniknięcie
hemolizy.Decydującsięnaoznacze-
nietransferrynylubferrytynynależy
pamiętać,żebiałkatenależądobiałek
specyfcznychgatunkowo.Tylkospe-
cjalnetestydadząwiarygodnewyniki.
prowadzićdouszkodzeniabiałek,li-
pidówiDNAkomórek.Sytuacjeta-
kieobserwowanowprzebiegunie-
którychchoróbnowotworowych,przy
uszkodzeniachwątrobyczyaplazji
erytrocytów(20,21).Toksyczneza-
truciażelazemopisywanorównież
pojegoprzedawkowaniuprzypoda-
żydoustnejlubwżywieniuprzymu-
sowym.Wzależnościodprzyjętej
dawkiobserwowanoróżnegostop-
niadolegliwości,związanezuszko-
dzeniembłonyśluzowejprzewodu
pokarmowego,ażdozejściaśmier-
telnegowłączniepoprzyjęciudawki
600mg/kgm.c./dz.(22).
Podsumowanie
Podsumowując,możemypodkreślić,
żeżelazojestwszechobecnym,nie-
zbędnymdlażyjącychorganizmów
pierwiastkiem.Aznajomośćzapo-
trzebowaniazwierzątnatenmikro-
element,umiejętnekorzystaniezjego
źródełpokarmowychorazkontrola
worganizmiepozwalająnautrzyma-
niejegowłaściwegobilansu.
q
NadmiarFeijego
konsekwencje
Zamkniętyobiegżelazaworgani-
zmieorazdużemożliwościjegowią-
zaniaimagazynowaniazapewniają
niewielkąilośćwolnegożelaza.Jest
tobardzokorzystnedlaorganizmu,
gdyżwolneżelazojestsilniereaktyw-
ne,apowstającewolnerodnikimogą
Piśmiennictwo
1.KienzleE.,StratmannB.,MeyerH.:Body
compositionofcatsasabasisforfactorial
calculationofenergyandnutrientrequ-
irementforgrowth.UJ.Nutr.”,121,1991,
87-88.
2.ArtymJ.:Udziałlaktoferynywgospodarce
żelazemworganizmie.CzęśćI.Wpływ
laktoferynynawchłanianie,transport
imagazynowanieżelaza.UPostepyHig
MedDosw.”,2008,62,599-611.
7
