Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskiflwielkiświatwarszawski”oczamiInflantczyka
isłoty,dopókimieszka;innesprzętypotrzebne,pościele,stołowena-
czynia,kuchnieistajennyprzybórprzywozizakażdymrazemzsobą.
Nawetzamkizamieszkiwaneprzezwiększączęśćrokusąpospolicie
źleutrzymywaneiubogoumeblowane,nietrzebasiętuspodziewać
znaleźćtegoprzepychuiwytwornegosmaku,zjakimutychsamych
rodzinutrzymywanesąwarszawskieichpałace.Brudinieochędóstwo,
którezarzucająwszystkimdomomwPolsce,szczególniejsięnapro-
wincjachczućdają.Nicdziwnego,gdyżcałatusłużbażeńskaimęska
składasiępowiększejczęścizwłasnychchłopów,którzypotrzeby
mycia,szorowania,zamiatanialedwiesiędomyślają.
PodróżeInflantczykał,s.152
Dwory,zamki–wedługautorapodróżniczejrelacji–podupadaływraz
zresztąmajątku.Schulznapodstawiepoczynionychobserwacjiwysnułwnio-
sek,żeimbliżejstolicyleżałydobra,tymmniejbyłownichnieładuizaniedba-
nia.WielumagnatówposiadałorównieżpodWarszawąrezydencjeurządzone
wedługnajnowszejmodyfrancuskiej,gustownie,zesmakiemifunkcjonalnie.
Jednakczęsto,jakwskazujeautorrelacji,wydatkiprzeznaczanenatencelbyły
conajmniejnieprzemyślaneiwysoceprzesadne:
Ztego,cośmyjużmówili,łatwopoznać,iżwgospodarstwieiurzą-
dzeniudomowympolskaszlachta,szczególniejmajętniejsza,niemoże
sobiedokładniezdaćsprawyzwłasnychwydatkówidochodów.Na
ekspensaczerpiesięzkasy,bezplanuiprzezorności.Gdygotowego
groszazabraknie,niesąpewni,czygowistociemajązamało,czy
chwilowotylkoniedostaje[ł].
PodróżeInflantczykał,s.152–153
PisałotymtakżeJędrzejKitowicz,zauważającwskazaneprzezSchulza
zjawiskojużodpołowyXVIIIwieku,gdymłodzieżmagnackawracałazza-
granicznychwojażyedukacyjnych.Zaczęłysięwówczasprzebudowyinowe
aranżacjewnętrzstarychpałaców,zamków,aleteżrozpoczętowznoszenie
nowychgmachów:
OdpołowypanowaniaAugustaIII,gdyweszłowmodępowszechną
synówpańskichimajętnejszlachtyprostozeszkółwysyłaćzagranicę
dlanabyciapoloruidobregogustu,wszczęłosięobrzydzeniewnaro-
dziecałymdostarychstruktur,dostarychmeublów,czyliruchomości.
Skoropaniczpośmierciojcazostałpanemmajętności,najpierwszą
jegorzecząstałosięprzerobićnanowyfasonalbowcalerozwalić
odebranypopradziadachpałac,zamek,dwór,anowy,choćsłabszy,
alekształtniejszypostawić.Odtegoczasuzagęściłysięwcałymkraju
15
