Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedstawicieletranslationstudiesibadańpolisystemowychwielokrotniezwracają
uwagęnaograniczenia,jakienapotykatłumaczwswejpracy,poświęcajądużomiejsca
zjawiskomnazywanymprzeznichprocesamimanipulacyjnymi:
[Ź]przekładzawszezachodziwjakimśkontinuum,nigdywpróżni,iistniejewieletek-
stowychorazpozatekstowychograniczeń,którekrępujątłumacza.Ograniczeniate,jak
równieżprocesymanipulacjizwiązaneztransferemtekstów,znalazłysięwcentrum
uwagipracprzekładoznawczych[Ź].
[Ź]atranslationalwaystakesplaceinacontinuum,neverinavoid,andthereareall
kindsoftextualandextratextualconstrainsupontranslator.Theseconstrains,ormani-
pulatoryprocessesinvolvedinthetransferoftextshavebecometheprimaryfocusof
workintranslationstudies[Ź]5.
Powszechnewśródbadaczyszkołytzw.manipulistówjestprzekonanie,żekażdyprze-
kładwjakimśstopniuimplikujemanipulacjętekstemoryginałuwjakichścelach6.
Wagękontekstuwnauceoliteraturzedostrzegarównieżpolskieliteraturoznawstwo.
Wlatachsiedemdziesiątychdużymzainteresowaniemcieszyłysiębadaniasocjologiczne.
Ukazałosięwówczaswielepraczbiorowychiksiążekautorskich,opisującychzwiązkili-
teraturyzżyciemliterackim,kulturąliteracką(terminspopularyzowałStefanŻółkiewski,
astosowałagoczęśćbadaczyzwiązanychzPracowniąBadańKulturyLiterackiejIBL)
izkulturądanegospołeczeństwa.Bardzodużouwagipoświęcanoproblemomodbioru,
czytelnictwa,publicznościliterackiej,recepcji-ostatniemuogniwuwprocesiekomu-
nikacyjnym,składającymsięztrzechelementów:nadawania,przekazywaniaiodbioru.
Mnieinteresujeśrodkowafazaprocesu,czylietapprzekazywania,którynapewnonie
sprowadzasiętylkodokwestiitechnicznych.Etappośredniwydajesięwręcznajważniej-
szy.Najważniejszywsensieformalnym,boumożliwiazaistnieniesytuacjikomunikacyj-
nej,którejwarunkiemkoniecznymjestdotarciesygnałunadawczegodoodbiorcy.Przy
corazbardziejrozwijającejsięwspólnocienadawcówiodbiorcówpośrednicyzaczynają
odgrywaćrolękluczową.Dokonująselekcjimateriału,albowiemofertazaczynaprzekra-
czaćmożliwościpercepcyjneczłowieka.Pośrednikniejestinstancjąneutralną,Hniewinną”
.
Maonswojąpodmiotowośćinapodejmowaneprzezniegodziałaniawywierawpływ
wieleczynników.Balansującmiędzynadawcąiodbiorcą,potrafinachwilęwejśćwich
rolę.Casusprzekładówtoprzykładskrajny.Selekcjidokonujetłumaczorazinneogniwa
pośredniczące.Czytelnikotrzymujeofertęprzefiltrowanąiograniczoną.Możliwościlek-
5Ibidem,s.123-124.
6Por.AuPiSARSkA,TuTOMASZkiEWiCZ:Współczesnetendencjeprzekładoznawcze.Poznań1998,s.38.
29
Przekładikonteksty:perspektywakomunikacyjnaiperspektywasocjologiczna
