Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
1.Genezacrowdsourcingunaukowego
Wpierwszejczęścitegorozdziałuskoncentrowanosięnademokratyzacjinauki
ijejprzejawach,takichjakpartycypacjaspołeczeństwawnauceorazotwartość
naukowa.Wczęścidrugiejskupionosięnawspółpracynaukowej,jejprzejawach
orazformach.Trzeciaczęśćjestpoświęconatechnicyzacjinaukizeszczególnym
uwzględnieniemNauki3.0orazplatformizacjinauki.Wostatniej,czwartejczęści
przedstawionoewolucjęcrowdsourcinguperse,wtymobecneorazprzyszłekie-
runkidalszychbadań.
Podstawęniniejszegorozdziałustanowiądwaprzeglądyliteraturyprzeprowa-
dzoneprzezautorkę.Pierwszymznichbyłprzeglądparasolowy,któregocelem
byłaogólnaocenadostępnychpublikacjinatematcrowdsourcinguwodniesieniu
donaukozarządzaniuijakości.Drugi,systematycznyprzeglądliteraturyoparty
nadomenachdotyczącykoncepcjizwykorzystaniempodejściaramowegokon-
centrowałsięnaustaleniuaktualnegostanuwiedzynatematcrowdsourcinguoraz
identyfikacjiprzyszłychkierunkówbadańwodniesieniudotejproblematyki.
1.1.Demokratyzacjanauki
Demokratyzacjanaukiodnosisiędootwarcianaukinauczestnictwowtworzeniu
wiedzynaukowejróżnorodnychinteresariuszy(Baden,2014),nietylkowywodzą-
cychsięześrodowiskanaukowego,aletakżespozaniego.Demokratyzacjanauki
obejmujetakżetworzeniewarunkówumożliwiającychczłonkomspołeczeństwa
uczestnictwowrealizacjiprocesówbadawczych(Kurtulmuş,2021).Upodstaw
demokratyzacjinaukileżąsprawiedliwośćepistemiczna
49
,wpływspołeczeństwana
różneaspektynauki,legitymizacja,inkluzywność,współdecydowanie,powszechna
debata,wzajemnyszacunekorazzrozumieniepotrzebwszystkichstronwłączonych
wtworzeniewiedzynaukowej(McCormick,2007).
Demokratyzacjanaukinietylkoodnosisiędowpływuspołeczeństwanawy-
nikibadańnaukowych(Plotke,1997),leczwiążesięzkoniecznościąrozproszenia
źródełtworzeniawiedzy,wzmocnieniaodpowiedzialnościbadaczyzaefektybadań,
otwartegodostępudowynikówbadań(Ziman,2000),dążeniadozatarciagranic
pomiędzynaukowcamiaosobamispozaśrodowiskanaukowegowkontekścietwo-
rzeniawiedzynaukowejorazichwłączeniawtworzeniewiedzynaukowej(Collins,
Evans,2002).Cowięcej,wmyśldemokratyzacjinauki,badanianaukowepowinny
uwzględniaćbieżącepotrzebyspołeczeństwa(Ziman,2003).
Generalnie,możnawskazaćkilkaźródełpowstaniairozpowszechnieniasięidei
demokratyzacjinauki,wszczególnościodnosząsięonedo:(1)zakwestionowania
49Sprawiedliwośćepistemicznatojednakoweprawodlawszystkichludziwzakresiewytwarza-
nia,posiadaniaidzieleniasięwiedzą(Valkenburg,2022).
