„Cud, że ręka jeszcze pisze…” / „Ein Wunder, die Hand schreibt noch…“

Krystyna Radziszewska, Sascha Feuchert, Hans-Jürgen Bömelburg, Monika Kucner, Jennifer Ehrhardt

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8331-084-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

304

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. „Cud, że ręka jeszcze pisze…” / „Ein Wunder, die Hand schreibt noch…“. Red. Radziszewska, Krystyna; Feuchert, Sascha; Bömelburg, Hans-Jürgen; Kucner, Monika; Ehrhardt, Jennifer . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2023, 304 s. ISBN 978-83-8331-084-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Radziszewska, K.

A2 Feuchert, S.

A2 Bömelburg, H.

A2 Kucner, M.

A2 Ehrhardt, J.

T1 „Cud, że ręka jeszcze pisze…” / „Ein Wunder, die Hand schreibt noch…“

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2023

SN 978-83-8331-084-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 288637, author = "", editor = "Radziszewska, Krystyna and Feuchert, Sascha and Bömelburg, Hans-Jürgen and Kucner, Monika and Ehrhardt, Jennifer", title = "„Cud, że ręka jeszcze pisze…” / „Ein Wunder, die Hand schreibt noch…“", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2023", address = "Łódź", isbn = "978-83-8331-084-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Radziszewska, Krystyna

ED - Feuchert, Sascha

ED - Bömelburg, Hans-Jürgen

ED - Kucner, Monika

ED - Ehrhardt, Jennifer

TI - „Cud, że ręka jeszcze pisze…” / „Ein Wunder, die Hand schreibt noch…“

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2023

SN - 978-83-8331-084-8

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Radziszewska, Krystyna; Feuchert, Sascha; Bömelburg, Hans-Jürgen; Kucner, Monika; Ehrhardt, Jennifer. „Cud, że ręka jeszcze pisze…” / „Ein Wunder, die Hand schreibt noch…“ [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2023 [dostęp: 25 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/cud-ze-reka-jeszcze-pisze--ein-wunder-die-hand-schreibt-noch-krystyna-radziszewska-sascha-288637.

literatura żydowska, getto łódzkie. Litzmanstadt, szkolnictwo żydowskie, dzieci żydowskie

Innowacyjność publikacji polega nie tylko na przygotowaniu antologii literackich tekstów gettowych, które w oryginalnej wersji są rozproszone po licznych publikacjach, oraz przygotowaniu gotowych scenariuszy do pracy z młodzieżą, lecz także na pos...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8331-084-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

304

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie9
Monika Kucner, Szkoły w Łodzi do 1939 r13
Hans-Jürgen Bömelburg, Łódzkie dzieci i młodzież w czasie II wojny światowej31
Krystyna Radziszewska, Dzieci i młodzież w łódzkim getcie41
Sascha Feuchert, Dydaktyczno-metodyczne wskazówki do pracy z tekstami z łódzkiego getta w ramach zajęć szkolnych z języka ojczystego51
TEKSTY Z ŁÓDZKIEGO GETTA (w nawiasie podano numer strony, na której znajdują się odnoszące się do danego tekstu uwagi metodyczne w artykule Saschy Feucherta)65
Autorzy tekstów z getta67
Przybycie do getta74
Oskar Rosenfeld, 17 lutego 1942 [zapis z prywatnego dziennika] 74 (54)Bernhard Heilig, Pierwsze siedem miesięcy w Litzmannstadt-Getto [fragm.] 75 (54)Lucille Eichengreen, Z popiołów do życia. Wspomnienia [fragm.] 77 (54)Biuletyn Kroniki Codziennej za miesiąc listopad 1941 79 (55)Hilda Stern Cohen, Przygwożdżony jest mój język [fragm.] 85 (55)Dzień powszedni w getcie87
Oskar Rosenfeld, 20 marca 1944. Szulechc 87 (55)Józef Zelkowicz, Lag ba-Omer w getcie. (Refleksje) 89 (56)Józef Zelkowicz, W bursie dla sierot 91 (56)Oskar Rosenfeld, Bezczynność [zapis z prywatnego dziennika, 17 lutego 1942] 94 (57)Oskar Rosenfeld, Koncert w Domu Kultury 96 (57)Oskar Rosenfeld, Małe zwierciadło getta. Przywilej kotów 99 (57)Oskar Rosenfeld, 29 marca [1944] [zapis z prywatnego dziennika] 100 (58)Alice de Buton, Gospodyni ugotuje, co jej getto podyktuje 101 (58)Alice de Buton, Co dzisiaj gotuje się w getcie… 103 (58)Irene Hauser, Dziennik z getta łódzkiego [fragm.] 106 (59)Marek Fogelbaum, Rumkowski (w stylu „Lokomotywy”) 109 (59)Abramek Koplowicz, Hej, w resorcie 111 (59)Hela Ryng, Wiosna w więzieniu 114 (60)Abramek Koplowicz, Marzenie 116 (60)N.N., Niechaj żywi nie tracą nadziei117
„Grono Przyjaciół”, Mierz siły na zamiary, a nie zamiar podług sił118
Oskar Singer, Umieranie w getcie 119 (60)Abraham Łaski, 12 czerwca 1944 [zapis w języku jidysz] 121 (60)Abraham Łaski, 20 czerwca 1944 [zapis w języku hebrajskim] 122 (61)Deportacje z getta124
Simcha Bunim Szajewicz, Wiosna 1942 124 (61)Oskar Rosenfeld, Oblicze getta. 4 maja 1942. Ewakuacja nowo wsiedlonych 135 (62)Józef Zelkowicz, Notatki z łódzkiego getta 1941–1944 [fragm.] 137 (62)Oskar Rosenfeld, Handel ludzkim ciałem. 8 marca 1944 141 (63)Abram Łaski, 22 czerwca 1944 [zapis w języku hebrajskim 142 (63)Abraham Łaski, 18 lipca 1944 [zapis w języku polskim]143
Monika Kucner, Die Schulen in Łódź bis 1939151
Hans-Jürgen Bömelburg, Kinder und Jugendliche in Łódź im Zweiten Weltkrieg171
Krystyna Radziszewska, Kinder und Jugendliche im Lodzer Getto183
Sascha Feuchert, Zum didaktisch-methodischen Umgang mit den Texten aus dem Getto Lodz/Litzmannstadt im muttersprachlichen Literaturunterricht195
TEXTE AUS DEM LODZER GETTO (In Klammern werden die Seitenzahlen angegeben, auf denen sich methodische Vor- schläge im Beitrag von Sascha Feuchert zum jeweiligen Text befinden.)209
Autorinnen und Autoren der Getto-Texte211
Ankunft im Getto219
Oskar Rosenfeld, 17. Februar 1942 [Privates Tagebuch] 219 (198)Bernhard Heilig, Die ersten sieben Monate in Litzmannstadt-Getto [Fragm.] 221 (198)Lucille Eichengreen, Von Asche zum Leben. Erinnerungen [Fragm.] 223 (199)Monatschronik II für den November 1941 225 (199)Hilda Stern Cohen, Genagelt ist meine Zunge [Fragm.]233
Alltag im Getto235
Oskar Rosenfeld, 20. März 1944. Schulechz 235 (199)Józef Zelkowicz, Lag ba-Omer im Getto (Reflexionen) 237 (200)Józef Zelkowicz, Im Waisenhaus 239 (200)Oskar Rosenfeld, Nichtstun [Privates Tagebuch, 17. Februar 1942] 242 (201)Oskar Rosenfeld, Konzert im Kulturhaus 244 (201)Oskar Rosenfeld, Kleiner Gettospiegel. Katzen-Privileg 247 (202)Oskar Rosenfeld, 29. März [1944] [Privates Tagebuch] 248 (202)Alice de Buton, Hausfrauenpflicht nach Gettogewicht 249 (202)Alice de Buton, Was kocht das Getto heute… 251 (203)Irene Hauser, Das Tagebuch aus dem Lodzer Getto [Fragm.] 254 (203)Hilda Stern Cohen, Hunger 256 (203)Marek Fogelbaum, Rumkowski – Parodie der „Lokomotive“ von Julian Tuwim 258 (204)N.N., Jom Kippur 260 (204)Abramek Koplowicz, Heda, im Ressort! 262 (204)Hela Ryng, Frühling im Gefängnis 265 (205)Oskar Singer, Sterben im Getto 267 (205)Abraham Łaski, 12. Juni 1944 [in Jiddisch 269 (205)Abraham Łaski, 20. Juni 1944 [in Hebräisch 270 (206)Deportationen aus dem Getto272
Simche Bunim Szajewicz, Frühling 1942 [Fragm.] 272 (206)Oskar Rosenfeld, Gesicht des Gettos. 4. Mai [19]42. Evakuierung der Neuangesiedelten 277 (206)Józef Zelkowicz, In diesen albtraumhaften Tagen [Fragm.] 279 (207)Oskar Rosenfeld, Handel mit Menschenfleisch. 8. März 1944 284 (208)Abraham Łaski, 22. Juni 1944 [in Hebräisch] 285 (208)Abraham Łaski, 18. Juli 1944 [in Polnisch]286
Bibliografia / Literaturverzeichnis289
Bibliografia / Literaturverzeichnis289
Spis ilustracji / Verzeichnis der Abbildungen295
Spis ilustracji / Verzeichnis der Abbildungen295
Indeks nazwisk / Personenregister297
Indeks nazwisk / Personenregister297

MonikaKucner

Obokchederóworazszkółrządowychważnąrolęnapolużydowskiejoświaty

odgrywałyszkołyprywatne.W1892r.istniałytrzydwuklasoweszkołyżeńskie

orazjednajednoklasowaszkołaim.AbrahamaJacobsona24.

WdrugiejpołowieXIXw.rozwinęłosięwramachżydowskiegoszkolnictwa

tajnenauczanie,którebyłozwiązanezrusyﬁkacyjnąpolitykąkuratoraWarszaw-

skiegoOkręguNaukowegoAleksandraApuchtina25.Wlatach80.XIXw.istniały

wŁodzitrzytajneszkoły,wktórychjidyszuczyłosięponad100dzieci26.

Wrewolucyjnychlatach1905–1907równieżżydowskaczęśćspołeczeństwa

łódzkiegobyłaszczególnieaktywnanapolurozwojuoświaty.Wtymczasiepo-

wstałykolejneżydowskieprywatneszkołyelementarne.ProwadzilijePerlaBire-

zweig,ItaKon,MichalinaLewi,EsteraFamilieriMotelZeligman27.

DowybuchuIwojnyświatowejdziałaływŁodziłącznie92szkołyelemen-

tarne:rosyjskie,polskie,niemieckie,żydowskie,mariawickie(placówkipowsta-

łegow1906r.kościołamariawickiegozpolskimjęzykiemwykładowym)oraz

tzw.szkołyfabryczne.12znichbyłoszkołamiżydowskimi,wktórychpracowało

44nauczycieliidoktórychuczęszczało2156uczniów.Wśródtychszkółbyły

dwieszkołydwuletnieidziesięćrocznych28.

Podkonieclat80.XIXw.postępowiŻydzi,zrzeszeniworganizacjinTalmud-

-Tora”,(IzraelPoznański,MarkusSilberstein,SalomonBarciński,HugoWul-

fsohn,HermanKonstadt,ZygmuntJarocińskiiSzajaRosenblatt)podjęli

inicjatywęzałożeniaszkołyrzemieślniczej.Wtymceluzakupilidziałkęprzy

ul.Zachodniej20,gdziewybudowanobudynekszkolnyiwarsztaty.W1890r.

otwartoszkołęnTalmud-Tora”,aw1894r.założonowarsztaty.Szkołazostała

podzielonanawydziałmęskiikobiecy.Byłatoszkołazawodowa,wktórejmło-

dziludziekształcilisięnatkaczy,ślusarzy,kowaliiinżynierówelektryków.Do

szkołyuczęszczałydzieciżydowskiezubogichrodzin.Jużwlatach90.XIXw.

doszkołyuczęszczało500uczniów.Rosnącaliczbauczącychsięspowodowała

poważneproblemyzlokalem.RozwiązanojedziękihojnościrodzinyJarociń-

skich,któraufundowałabudynek.Uroczystejegootwarcieodbyłosię10listo-

pada1901r.29

Żydowskiegimnazjazaczęłypojawiaćsiępóźniejniżpolskieiniemieckie,do-

pierowostatnichlatachprzedwybuchemIwojnyświatowej.Ważnąrolęnapolu

wspieraniażydowskichgimnazjówodegrałMarkusBraude,któryw1909r.pra-

24Tamże.

25AleksandrLwowiczApuchtin(1822–1903)–rosyjskioﬁcer,wlatach1879–1897kurator

warszawskiegookręgu,od1896r.tajnyradcadworu,od1897senator.Twórcazrusyﬁkowanego

systemuszkolnictwawKrólestwiePolskim.

26Zob.W.Puś,ŻydziwŁodzi…

27Zob.tamże.

28Zob.tamże.

29Zob.tamże.

Brak wyników

„Cud, że ręka jeszcze pisze…” / „Ein Wunder, die Hand schreibt noch…“

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra