Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WspólniezUlpianemowinie
24
WantycznymRzymieniebyłotakszczegółowychregulacjipraw-
nychdotyczącychprodukcjiisprzedażywina.Ustawodawcanieintere-
sowałsięanijegojakością,anipodażą.Winobyłotowarem‒awistocie
rzecząruchomą‒należącązasadniczodokategoriirzeczyoznaczonych
codogatunku.Osamejuprawiewinorośliorazwyrobiewinapisano
wstarożytnościksiążki.Niektóresąznanepodziśdzień,jakDeagricul-
turaMarcusaPorciusaCatonaczyDererusticaLuciusaIuniusaModera-
tusaColumelli.To,cointeresowałorzymskiegoprawodawcę,toprzede
wszystkimobrótwinemzarównowdrodzeczynnościintervivos,jakteż
mortiscausa.Wźródłachprawarzymskiegoznaleźćmożnawięckonsty-
tucjecesarskielubopiniesławnychjurystów,któredotyczątakichkwestii,
jakobowiązkiiuprawnieniastronkontraktu,zasadywykonaniaumowy,
odpowiedzialnośćodszkodowawczakontrahentawraziewyrządzonej
szkodyczypopadnięciawzwłokę.Wzasadziebyłytoregulacjeanalo-
giczne,jakwprzypadkuinnychrzeczygatunkowych(wszczególności
owoców,zbóżiinnychpłodówrolnychczyoleju).Szczególnemiejsce
znalazływprawierzymskimlegaty(zapisy)wina,któreuregulowanezo-
staływksiędzetrzydziestejtrzeciejDigestówJustyniana,wtytuleszóstym
Detriticovinoveloleolegato2.Ztegowłaśnieźródłapochodziponiższy
tekst,któryjestopiniąwybitnegorzymskiegojurysty‒Ulpiana3.Dotyczy
ondoniosłejkwestii,conależyrozumiećpodnazwąwino.Niekażdybo-
wiemnapójalkoholowynatęnazwęzasługuje.Ulpianrozstrzygałprzy
tymkwestięzapisuwinadokonanegowtestamencieprzeztestatora.Tym
samymwyznaczałonzakresmaterialnejodpowiedzialnościspadkodaw-
cywobeczapisobiorcy:
9.Ulpianuslib.25adSabinum.
Siquisvinumlegaverit,omnecontinetur,
quodexvineanatumvinumpermansit.Sed
simulsumsitfactum,viniappellationenon
continebiturproprie,nìsifortepaterfamiiias
etiamdehocsensit.Certezythum,quodim
quibusdamprovinciisextritico,velexhordeo,
velexpaneconfcitur,noncontinebitur.Simili
modoneccamum,neccervesiacontinebitur,
nechydromeli.Quidconditum?nechocputo,
nisialiamenstestantisfuit.Oenomeliplane,
idest,dulcissimumvinumcontinebitur.Et
Jeśliktośzapisałkomuświno,obej-
mujetowszystko,copochodzizwinorośli
izachowujecharakterijakośćwina.Jeśli
wyprodukowanowinosłodzonemiodem
niebędzieonoobjętenazwąwina,chyba
żejesttointencjąspadkodawcy.Podtą
nazwąnienależyrozumiećnapojuzpsze-
nicy,jęczmienialubchleba,któryjest
wniektórychprowincjach.Podobnienie
uznamy[zawino]anipiwa[zjęczmienia
lubpszenicy],animiodupitnego.Uwa-
2CorpusIurisCivilis.Editiostereotypavolumenprius.InstitutionesrecognovitPaulusKru-
eger.DigestarecognovitTheodorusMommsen,ApudWeidmannos,Berolini1872,s.468.
3GnaeusDomitiusAnniusUlpianus(zm.223r.n.e.),wybitnyprawnikrzymski
zczasówCesarstwa.
