Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zasobnąwbiałko,którastanowimacierz
tubul,afilamentypośrednie—siećprze-
cytoplazmatyczną.Jakjużpodano,opisali
nikającąwnętrzekomórkiiczęściowo
jąszczegółowoporazpierwszyWolose-
wplątanąwszerokiekableMFulokowa-
wickiPorterw1979r.[12],proponując
nychtużpodjejpowierzchnią[5].
modelzilustrowanynarys.3.1.Zgodnie
Mikrotrabekularnąsiećprzestrzenną
zichsugestiamimacierzcytoplazmatycz-
tworzącieniutkiepasemka(Mtr)ośred-
na(inaczej:cytomatriks;ang.cytomatrix;
nicy5–10nmidługości50–100nm[2].
skrót—CM)jestrozprzestrzenionąwcy-
Mająonełączyćzesobąwszystkiefila-
toplazmiedynamicznąiniejednorodnąpod
mentyiorganellecytoplazmatycznewjed-
względemmorfologicznymimolekular-
nącałość,zespalającm.in.MTzMFiIF
nymsieciąwłókienbiałkowych,wktórej
orazzbłonąplazmatyczną,siateczkąśród-
możnawyodrębnićcytoszkielet(ang.cyto-
plazmatycznąiinnymiorganellami.Coraz
skeleton)oraztzw.mikrotrabekularną(mi-
więcejdanychsugeruje,żemikrotrabekule
krobeleczkową)siećprzestrzenną(ang.
reprezentująsobąm.in.białkatowarzy-
microtrabecularlattice;skrót—MTL).
szące
mikrofilamentom,mikrotubulom
Cytoszkieletstanowitrójwymiarowy
ifilamentompośrednim,awięccząsteczki
układmisternieutkanychorazskoordyno-
ABP(ang.actinbindingproteins),MAP
wanychzesobąstrukturalnieifunkcjonal-
(ang.microtubuleassociatedproteins)
nietrzechrodzajówwłóknistychstruktur,
orazIFAP(ang.intermediatefilament
amianowicie:mikrofilamentów(MF),
associatedproteins).Uważasięnp.,że
mikrotubul(MT)orazfilamentówpo-
monomerytubulinypodemontażuMTsą
średnich(ang.intermediatefilaments;
utrzymywanedziękiMTLwliniowym
skrót—IF),czyli10-nanometrowych
szyku,cozapewniaichszybkiponowny
włókienośrednicypośredniejmiędzy
montaż.
szerokościąMF(ok.6nm)iMT(ok.25
Ciekawychobserwacjiidanychlicz-
nm).Każdaklasatychwłókien(inaczej:
bowychdotyczącychmacierzycytoplaz-
filamentów)macharakterystycznąmorfo-
matycznejdostarczonorównieżzpracowni
logię,odrębnyskładpolipeptydowyoraz
Portera[4].Zostałyonewyliczonedla
specyficznewłaściwościfizykochemiczne,
komórekośrednicy16umipowierzchni
któreodróżniająjąodklaspozostałych.
804um
2
wrazzjądremośrednicy10um.
Wszystkieonespełniająrolę„szkieletu
Zawartośćbiałkawcytoplazmietychko-
imięśni”komórkowych,czylicytoszkie-
mórekwahasięwgranicach12–33%,
letu(por.[6]).Oilefilamentyaktynowe
amacierzycytoplazmatycznejod16do
itubulinowesązbudowanezglobularnych
21%objętościcytoplazmy,zaśpowierz-
podjednostekbiałkowych,ulegającszyb-
chniamacierzywynosi69000–91000um
2
kiejpolimeryzacjiidepolimeryzacjiwko-
najednąkomórkę.Wskazujetonaskom-
mórce,otylefilamentypośrednie—także
plikowanyizawrotnywręczgąszczfila-
utworzonezpodjednostek—sąmniej
mentówwcytoplazmiepodstawowej.Nic
podatnenadepolimeryzacjęiprzezto
dziwnego,żeporuszaniesiępoprzezcyto-
bardziejtrwałe.Strukturycytoszkieletowe
plazmęmałychcząstek,azwłaszczabia-
mogąbyćstaleobecnewkomórcelubteż
łek,np.RNazy(m.cz.14000),albuminy
(zwłaszczaaktynoweitubulinowe)są
surowicybydła(m.cz.68000)jestznacz-
budowanespecjalniewceluspełnienia
niezwolnione(conajmniejdwukrotnie)
jakiejśkrótkotrwałejfunkcji,anastępnie
wporównaniuzichruchemwwodzie
depolimeryzowane(por.[6]).Mikrofila-
[10].Zaobserwowanoponadto,żeorganel-
mentytworząjakgdybyciągłą,trójwy-
leotoczonebłoną,np.mitochondriailizo-
miarowąosłonkęotaczającągłównąmasę
somy,częstoporuszająsięindywidualnie
cytoplazmyiwiększośćsystemumikro-
wsposóbwysocecharakterystyczny,znany
55
