Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Rozdział1.PARADYGMATCYWILIZACYJNYWANALIZIEPOLITYKI
MIĘDZYNARODOWEJ.ŚWIATWIELUCYWILIZACJI
inneteorie.Gdyepokazimnejwojnyprzemijała,pojawiłosiękilkainnychpa-
radygmatów.Jedenznichtoparadygmatjednego,harmonijnegoświata,który
autorZderzeniacywilizacjinazywafljedenświat–euforiaiharmonia”.Jego
wersjąbyłateoriakońcahistoriiFrancisaFukuyamyzakładająca,żenastępu-
jekoniecideologicznejewolucjiludzkości,aliberalnademokracjautrwalisię
jakopowszechnaformarządów.Poupadkużelaznejkurtynywielupolityków
iintelektualistówspodziewałosię,żenastanieharmonia4.Złudzenietojednak
rozwiałosięzpowodunarastaniakonfliktówiczysteketnicznych,wyłonie-
niasięnowychmodelisojuszówikonfliktówmiędzypaństwami,odrodzenia
ruchówneokomunistycznychineofaszystowskich,intensyfikacjifundamenta-
lizmureligijnego,zaostrzeniastosunkówmiędzyRosjąaZachodem.Jednocze-
śnierosnącewpotęgęChinystawałysięcorazbardziejpewnesiebie.Wobec
tegomożnapowiedzieć,żeparadygmatharmonijnegoświatajestfl[…]zbytod-
ległyodrzeczywistości,bymógłsłużyćzaprzewodnikpoświecie,jakinastał
pozimnejwojnie”[ZC,s.30].
Paradygmatdwóchświatów(fldwaświaty:MyiOni”)odpowiadadługiej
tradycjidychotomicznegodzieleniaświatanaflnas”ifltamtych”,flcywilizację”
iflbarbarzyńców”5,WschódiZachód,PółnociPołudnie,centrumiperyferie.
Naprzykładamerykańscynaukowcydzieliliświatpozimnejwojnienaflstrefy
pokoju”(ZachódiJaponia)iflstrefykonfliktów”(resztaświata).Powszechnie
stosowanyjestpodziałwedługkryteriumekonomicznegonakrajebogate(no-
woczesne,rozwinięte)ibiedne(tradycyjne,nierozwiniętelubrozwijającesię),
któryhistorycznieodpowiadapodziałowikulturowemunaZachódiWschód.
JednakrozwójekonomicznyniektórychkrajówAzjiiAmerykiPołudniowej
podważauproszczonypodziałnabogatychibiednych,awizjawojnyflklaso-
wej”międzybogatąPółnocąiubogimPołudniemjestdalekaodrzeczywisto-
ści.JeszczemniejtrafnyjestpodziałkulturowynaZachódiWschód,bowiem
niezachodniecywilizacjemajązesobąniewielewspólnegopodwzględemre-
ligii,strukturyspołecznej,instytucji,systemówwartości.Bardziejadekwat-
nybyłbypodziałnaZachódiresztęobejmującąwieleświatówniezachodnich
[ZC,s.32].Podsumowując:komplikacjaświatajestzbytduża,więcjegodycho-
tomicznypodziałdlawiększościcelówniejestużyteczny.
4
Podobnezłudzeniewystępowało,podkreślaautor,zarównopozakończeniupierwszej,jak
idrugiejwojnyświatowej.
5
TakisposóbwidzeniaświatawystępowałjużwstarożytnejGrecji,gdzieGrekówprzeciw-
stawianocudzoziemcom,utożsamianymzbarbarzyńcami[Davies2010,s.135].
