Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teorieidoktryny...
25
SłowoUszpieg”wkulturzeeuropejskiejpowstałoprawdopodobnie
podkoniecśredniowiecza,gdyżtermintenzostałużytywprzepisach
karnychwydanychprzezfrancuskiegokrólaKarolaVII.Wcześniej
mówiłosiętylkoozwiadowcachczywywiadowcach.Wwynikutych
unormowańprzezpojęcieUszpieg”określanonieprzyjacielskichzwia-
dowcówpojmanychwpobliżuobozu10.
Zproceseminstytucjonalizacjisłużbspecjalnychmamydoczynienia
naprzełomieXIViXVw.WeFrancji,nadworzeLudwikaXIIIzostała
utworzonaregularnasłużbawywiadowcza,będącączęściąorgani-
zmurządowego
11
.Początekangielskichtajnychsłużbmiałmiejsceza
panowaniakrólowejElżbietyI.JejdoradcasirFrancisWalsingham,
któregomottembyłostwierdzenie,żeU[ł]wiedzanigdyniejestzbyt
kosztowna”,stworzyłorganizacjęwywiadowczą,podwalinywspółcze-
snejSecretService(MI6),któraswojezadaniaukierunkowałaprzede
wszystkimprzeciwkokatolikom.Nastepnierozbudowywałaagentu-
ralnąsiećm.in.weFrancji,Niemczech,Włoszech,Niderlandachczy
Hiszpanii12.Należypodkreślić,iżbrytyjskiesłużbyspecjalneszybko
ewoluowały.WXVIIIw.brytyjskiedziałaniawywiadowczenieod-
biegałyzbytnioodmetodstosowanychwspółcześnie.Priorytetowo
podwzględembezpieczeństwatraktowanoagentówuplasowanych
podwzględemstrategicznym.Ściśletajnąwiedząbyłasztukade-
kryptażu.Rozszyfrowywanesprawozdaniadyplomatycznenazywano
Utajemnicami”(TheSecrets)istosowanowobecnichścisłeśrodkibez-
pieczeństwa
13
.NakonferencjipaństwwBrukseliw1874r.uznano
wprawiemiędzynarodowymszpiegostwojakośrodekprowadzenia
wojny.Ustalono,iższpiegiemjestosoba,któraU[ł]potajemnielub
podfałszywympozoremwmiejscachniedostępnychdlapubliczności
zbieralubusiłujezbieraćinformacjezzamiaremprzekazaniaich
stronieprzeciwnej”14.
NapoczątkuXIXw.niemalrównocześniewNiemczechiweFrancji
narodziłsiępomysłutworzeniawsztabachwojskowychoddzielnych
strukturwywiadowczych.Wefrancuskiejmyśliwojskowejpostulowano
10J.Piekałkiewicz,Dziejeł,s.9.
11W.Stępek,K.Chodkiewicz,Służbawywiadowczał,s.2.
12N.Polmar,T.B.Allen,Księgaszpiegów.Encyklopedia,Warszawa2000,s.10.
13M.Herman,Potęgał,s.21.
14J.Piekałkiewicz,Dziejeł,s.9.
