Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWADODRUGIEGOWYDANIA
ZłudzeniatranscendentalizmuwnTekstach”1980,nr1,Myślimy
wprzestrzeniorazNicośćipełniawnArchiwumHistoriiFilozofii
iMyśliSpołecznej”(odpowiedniot.XXVI,1980it.XXVII,1982).
Jeszczewcześniej,w1977roku,wnArchiwumHistoriiFilozofii
iMyśliSpołecznej”(t.XXIII)Skargaopublikowałaartykuł
Społeczeństwoahumanizm.ZestudiównadBergsonem.
Otym,żeksiążkataniejestmonografią,piszeSkarga
wpierwszychzdaniachprzedmowy.PodkreślałtotakżeJerzy
Niecikowskiwznakomitymomówieniutejksiążkipt.Czytać
Bergsona?WzasadzieWydawcamógłbyzamieścićówartykuł
jakoprzedmowędoniniejszegowznowieniaibyłabytoznacznie
lepszaprzedmowaniżta,którąCzytelnikmawtejchwiliprzed
sobą.nZjednejstronyznalazłosiętuszereganaliz,dlaktórych
zabrakłobymiejscanawetwobszernejmonografiibergsonizmu,
zdrugiej-obrazdoktrynyfrancuskiegofilozofajestnatylenie-
kompletny,żeprzeczytawszyuważnietęksiążkę,studentfilozofii
zapewneoblałbyegzaminzBergsona,gdybypytającyzagadnąłgo
jużnieoszczegóły,naprzykładteoriękomizmu,leczpoprostu
oto,czymjestosławionaewolucjatwórcza”6.
Niecikowskiwyróżniłdwatypylektury:historyczną(histo-
rykafilozofii,historykaidei)ifilozoficzną.Historykrozpatruje
tekstjakopewnącałośćznaczeniową,byćmożeniezrozumiałą
lubnieciekawązewspółczesnegopunktuwidzenia,ale(zzałoże-
nia)zrozumiałąjakointegralnacałośćwkontekścieswojejepoki,
ówczesnychsporówiówczesnegohoryzontuintelektualnego.
Natomiastfilozofwybierazeswychlekturtewątki,któreuznaje
zaaktualne,które,jegozdaniem,mająznaczeniedlawspółczesnych
dyskusjialboktórezwyczajnie,poludzku,sąmubliskie.Filozof
dokonujearbitralnejselekcji-tojestaktualne,atamtoanachro-
niczne;tymbędęsięzajmował(a),atamtymnie.Historykowi
niewolnodokonywaćtakichselekcji.Musionuwzględnićpełny
materiałźródłowyzcałymdobrodziejstweminwentarza.Wtych
6J.Niecikowski,CzytaćBergsona?,nPrzeglądFilozoficzno-Literacki”2008,
nr2-3,s.82.
16
