Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dyskurs,dyskurspolitycznyizałożeniametodologicznepracy
17
Zdrugiejstrony,nietylkotenaspektzastosowaniadyskusjiwformiedialogu
społecznego,wynikającyzezmiany1989roku,wartjestprzypomnienia.Przemiany
społeczno-polityczneotworzyłyprzestrzeńdlapojawieniasięróżnychpunktów
widzenia.Różnorodnośćopiniijestwidocznazarównoujednostek,jakipostronie
mediów.Wszyscyzyskalimożliwośćswobodnegowypowiadaniasięnadowolny
temat,jednakniebezograniczeń.Jednymznichbyłymedia,którestałysięelemen-
temdecydującymikształtującymwiększośćwystępującychdyskursówpublicznych.
Wyprowadziłydyskurszprzestrzenielitarnych,dostępnychtylkodlawybrańców,
iuczyniłygomasowym,chociażraczejniewsensieuczestnictwa,aleobserwacji.
Wtensposóbdoszłodopowstaniazjawiskanieskrępowanejwypowiedzi,ale
zarazemogromnejjejinflacji,gdynsłowaznalazłysięnawolności”5.Niktniejest
bowiemwstanieśledzićcałościnieograniczonegopotokuwypowiedzi.Zdrugiej
strony,mediadoprowadziłydonkontrolowania”dyskursówpoprzezpraktyczne
decydowanieotym,cozasługujenadyskusję,aconie.
Przedomówieniempojęciandyskursu”należyprzypomnieć,czymjestdyskusja.
Wedługetymologii,łacińskiesłowodiscussiooznaczagłównie‘roztrząsać)
.Zakłada
sięsytuację,wktórejdochodzidowspólnegonroztrząsania”
,rozpatrywaniajakiegoś
zagadnieniaczysprawy.Zpunktuwidzenianajbardziejakceptowanego,dyskusjajest
wymianązdańmiędzyconajmniejdwiemaosobami:nJesttojednaknadalwyraźnie
warunekkonieczny,aleniewystarczający.Wspólnymwysiłkiemmożemydochodzić
dojakiegośuogólnieniapodczasnowocześnieprowadzonegowykładu,którego
rodzajemjestnaprzykładtzw.rozmowakierowana,czylipogadanka”6.Występuje
tutajodpowiednioskonstruowanyproceskomunikacyjny,polegającynawymianie
zdańmiędzynadawcąaodbiorcąkomunikatu.Jednocześniewjegotraciedocho-
dziczęstodozamianyról.Odbiorcastajesięnadawcą,anadawcaodbiorcą.Wtak
skonstruowanymukładzienastępujezbliżeniemiędzydwiemastronamiprocesu
komunikacji.Nawetjeślistronyznajdująsięwkonflikcie,tojednakzachodząca
międzynimiinterakcjawpraktycezbliżajedosiebie.Dlategowtakimukładzie
interakcyjnymzakładasięprzynajmniejmożliwośćporozumienia.Dyskusjajest
traktowanajakoprzeciwieństwomonologu,alewartowspomnieć,żeniekażda
rozmowadwulubwięcejosóbjestdyskusją;sątakiesytuacje,jaknp.zwierzanie
się,którychdyskusjąnazwaćniemożna7.Tym,conajbardziejodróżniadyskusję
odniedyskusji,jestodmiennośćstanowisk,połączonazpróbąichuzgadniania
nadrodzeprzekonywaniarozmówcydowłasnegostanowiska
8
.Bezwzględuna
cechyodbiorcyinadawcy,przedmiotdyskusji,emocjonalnezaangażowanieosób
biorącychwniejudziałitd.,zawszewdyskusjinastępująpostroniedyskutujących
osóbdziałania,mająceróżneoblicze,azmierzającedoprzekonaniadrugiejstrony
doprzyjęciaargumentów.
5Zob.I.Kamińska-Szmaj,Słowanawolności,Wrocław2001.
6J.Żurawicki,Odyskusji,Opole1994,s.8.
7Tamże,s.7i8.
8W
.Marciszewski,Sztukadyskutowania,Warszawa1969,s.9.
