Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dyskurs,dyskurspolitycznyizałożeniametodologicznepracy
39
niepozytywistycznych,żezjawiskaspołecznesąspołeczniekonstruowane,azarazem
stanowiądomenęznaczenia-aleizwiązkówprzyczynowo-skutkowych;domenę
interpretacji-aleiobjaśnienia;kultury-aleimaterialności;subiektywizmu-ale
iobiektywizmu;działania-aleistruktury”96.
Współczesneinterpretacjerzeczywistościzakładają,żeaniświat,anijednostka
niesąźródłemznaczenia,ajedynieichproduktami,czyli-słowamogąznaczyć
cokolwiek,wzależnościodtoczonegodyskursu.Dystrybutywneujęciedyskursu
zakłada,żewramachjednegosytemujęzykowegomożeistniećwieledyskursów,
aichzależnośćodświataiświadomościjednostkijestwzajemna.Przyjęcietakiego
stanowiskapozwalastwierdzić,żemamydoczynieniazdyskursemjakoprocesem
społecznegoreprodukowaniaiwytwarzaniasensów
97
.Źródłależąceupodstaw
danegoznaczeniazawszemająpodłożehistoryczne,sąwdużejczęściwynikiem
stosunkówspołecznych.Ztegowynika,żedyskursyijęzyk,będąceproduktami
tychstosunków,sączymświęcejniżtylkosposobamiprzenoszeniamyśli.
Wykorzystanewpracydanefunkcjonowałygłówniewformiewypowiedzipoli-
tyków,zamieszczonychwprasieorazróżnychdokumentachpolitycznych,np.pro-
gramachwyborczych,broszurachiulotkach.Analizowanieznaczeniazawartych
wtychźródłachinformacjibyłozadaniemszczególnietrudnym.Wykorzystano
dotegometodęindukcyjną,aściślej,proceduręzbieraniainformacjiigrupowa-
niaichwwyodrębnionekategorie.Doanalizowaniadanychzastosowanowdużej
częścitechnikęstałegoporównywaniadanych
98
.Wuproszczeniupolegałaona
naprzejściuwprocesiebadawczymczterechpodstawowychetapów:rozpoczęcie
odporównawczegoprzypisaniazdarzeńdoodpowiednichkategorii,następnie
dokonaniaciągłegoopracowywaniaiudoskonalaniaprzyjętychkategorii,później
szukaniazwiązkówitematówpokrewnychwwyodrębnionychkategoriach,ana
koniecdokonaniaupraszczaniaiintegrowaniadanychwspójnąstrukturęteo-
retyczną.Wpraktyceostatnietappoleganaspójnymwyjaśnianiuzjawiskaoraz
przedstawieniuzasięgubadań.
Metodastałegoporównywaniadanychpoleganadokładnymprzypisaniukażdej
wyodrębnionejjednostkidowstępnegozbioru.Przypisanienastępujepoprzezpo-
równywaniejejzjednostkamidotejkategoriipoprzedniododanymi,nazasadzie
znajdowaniapodobieństw.Wprzypadkubrakumożliwościprzyłączeniadojakieś
kategorii,tworzysięnowe.Udoskonalająckategorie,formułujesiętwierdzenia,
którepozwalająlepiejopisaćwyodrębnionekategorie.Następnieposzukujesię
związkówiwspólnychelementówmiędzystworzonymitwierdzeniami.Niektóre,
wyjątkowowyraziste,otrzymująstatussamodzielny,innezostająprzegrupowane.
Celemjeststworzenietakichtwierdzeń,którebędąwyjaśniałybadanezjawisko,
96
N.Fairclough,A.Duszak,Wstęp:Krytycznaanalizadyskursu...,[w:]A.Duszak,N.Fairclough(red.),
Krytycznaanalizadyskursu...,s.8.
97
T.O)Sullivan,J.Hartley,D.Saunders,M.Montgomery,J.Fiske(red.),KeyConceptsinCommunication
andCulturalStudies,London-NewYork2000,s.93.
98Zob.:B.Glaser,A.Strauss,TeDiscoveryofGroundedTeory,Chicago1967;Y
.Lincoln,E.Guba,
NaturalisticInquiry,BeverlyHills1985.
