Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Książkaniniejszastanowikontynuacjębadańnadtwórczościąpozytywistycz-
nychprozaikówpodjętychwpracypt.Powracającafala.Mitycznekontekstywy-
branychpowieściBolesławaPrusaiElizyOrzeszkowej(Kraków2005)1.Ciągłość
zostałazachowanaprzedewszystkimwzakresieantropologicznejperspektywy,
wktórejobrębienajważniejszymizjawiskamipozostająpragnienie(ijegomodal-
ności,np.:rywalizacja,zazdrość,zawiść)orazmechanizmyzwiązanezfunkcjo-
nowaniemprzemocy(odzemstydokolektywnegowykluczenia).Ztegopowodu
nieuległatuzmianietakżeteoretycznapodstawaliterackiejegzegezy,którejdo-
starczająpracefrancuskiegoteoretykakultury-RenéGirarda.Niekiedysąone
przywołanebezpośrednio,alenawetwówczasichobecnośćmacharakterinstru-
mentalny,hermeneutyczny;częściejjednaktworząonepresuponowanezałożenia,
wramachktórychprzebiegaaktinterpretacji.Wobusytuacjachbardziejwnikliwa
prezentacjatychżepodstaw(iichrezultatów)była-zgodniezzasadąergonomii-
niemożliwa,dlategozmuszonybyłemdosygnalizowaniaowychkwestii,które
wPowracającejfaliznalazłydokładniejszerozwinięcie.
Ponadtoniezostałyteżzmodyfikowanewyznacznikimetodologiczne,zgod-
niezktórymiwydobytyzprozatorskiegoutworusensdomagasiękontekstualnej
konfrontacji.Znowuzatemstaramsięodtworzyćintertekstualneodniesieniaza-
równoocharakterzetradycyjnym(np.mitologicznym,biblijnym,teologicznym),
jakitymznacznienowszym,związanymzdyskursemsamychpisarzy(ichlistami,
esejami,publicystykąitp.)orazzinnymidziedzinamidziewiętnastowiecznejwie-
dzy(np.egiptologii,literaturoznawstwa,psychologii).Rozpiętośćtakzarysowa-
negokontekstujestbezwątpieniaznaczna,niemniejposiadaonauzasadnienie
wpośredniolubbezpośrednioudokumentowanychnawiązaniach.
1
Opinieotejpracyznajdująsięm.in.wnastępującychrecenzjach:I.Zeller,Literaturapozytywistyczna
zantropologicznejperspektywy.nNowaPolszczyzna”2006,nr1;K.Bezubik,Powracającafala.nPamiętnik
Literacki”2007,z.1;H.Markiewicz,Obrachunkilalkarskie.nWielogłos”2008,nr2.
