Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MDANUTAHOMBEK
izdolności,którepozwoliłymu„zniskiegostanu”(pochodziłzubogiej,wie-
lodzietnejrodziny,potemzajmowałsiędrukarstwem)zdobyćwysokistatus
społeczny.AbyzilustrowaćobecnąpozycjęFranklinawświecie,wymienio-
nowiększośćpełnionychprzezniegostanowiskifunkcji:
CałytytułFranklina,zktóregomożnapoznaćjegowiadomości,urzędyizabawy,
jestnastępujący:doktorprawa,współczłonekKrólewskiegoTowarzystwaNauk
wLondynie,wParyżu,wGetyndzeiBatawskiegoTowarzystwawHolandii,pre-
zydentFilozoficznegoTowarzystwawFiladelfii,niegdyśagentwAngliiróżnych
kolonii,potemwAmeryceobranydeputatodProwincjiPensylwańskiejnakon-
gresgeneralny,tożprezydentsejmutejżeProwincji,aterazwParyżupełnomoc-
nyministerufrancuskiegodworuZjednoczonychStanówAmerykańskich9.
AmerykaPółnocna,stanowiącaodXVIwiekukoloniębrytyjską,wpo-
czątkachXVIIIstuleciapowolizaczęłasięrozwijaćzarównopodwzglę-
demumysłowym,jakigospodarczym.Obokistniejącychjużwcześniej
szkółwyższych:najstarszegouniwersytetuHarvardzałożonegow1636
rokuwNewtowne(obecnieCambridge)iuniwersytetuYaleutworzonego
w1701rokuwNewHaven,zaczęłypowstawaćkolejnetegotypuplaców-
ki:w1746rokuKolegiumNewJerseywElizabeth,następniewPrinceton
iw1754rokuKing’sCollegewNowymJorku.Jednakcentrumumysłowe
AmerykiPółnocnejstanowiłastolicaPensylwanii–Filadelfia,gdzieaktyw-
niedziałałFranklin,któryw1727rokuutworzyłklubliteracko-naukowy
„Junto”.Wymienionyklubstałsięzalążkiempowstałegow1743roku
AmerykańskiegoTowarzystwaFilozoficznego.Zinicjatywyuczonegopo-
wstałytakżew1731rokubibliotekamiejskaiw1751rokuAkademia
Filadelfijska10,któraprzekształciłasiępóźniejwThePennsylvaniaState
University.PonadtoFranklinzałożyłkilkadrukarniorazwydawałdwa
periodyki:„PennsylvaniaGazette”(1729–1748)i„PoorRichard’sAlma-
nack”(1732–1757).
WprawdzieFranklinbyłsamoukiem,leczodmłodościzacząłintereso-
waćsięnauką,czytającwieleopracowańzróżnychdziedzinwiedzy,wtym
zzakresunaukprzyrodniczych.Autorartykułupostanowiłprzedstawićsyl-
wetkęswojegobohaterawkontekściejegonaukowychosiągnięć,rozpoczy-
nającodinformacjiotrzytomowejpublikacji,któraukazałasięwDreźnie
9
Tamże,s.25.
10
Zob.E.Rostworowski,Historiapowszechna.WiekXVIII,wyd.12uzupeł.,Warszawa
2021,s.387.
