Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RYNEKAMORALNOŚĆ
17
towar,którymożebyćkupionybądźsprzedanynatargunie-
wolników
.Takiepodejścienieprzypisujeczłowiekowinależnej
muwartości,którawynikazbyciaosobązasługującąnaszacu-
nekigodność(anienarzędziemzyskuiprzedmiotem).
Podobniejestzinnymidobramiczypraktykami,któreceni-
my
.Niezgadzamysięnaprzykładnato,bymożnabyłosprzeda-
waćikupowaćdzieci.Nawetgdybykupcytraktowalijedobrze,
tosamfaktistnieniarynkuhandludziećmibyłbywyrazemipro-
mocjąniewłaściwegosposobuokreślaniaichwartości,cojestnie
doprzyjęcia.Nietraktujemydziecijakdobrakonsumpcyjnego,
leczjakoistoty
,którymnależysięmiłośćitroska.Albospójrzmy
naprawaiobowiązkiobywatelskie.Gdyotrzymujemypowo-
łanienaczłonkaławyprzysięgłych,toniewynajmujemysobie
zastępcy
,taksamojakniepozwalamynasprzedażgłosówwy-
borczych,nawetjeśliznaleźlibysięchętninabywcy
.Dlaczego
takjest?Ponieważuważamy
,żeobowiązkówobywatelskichnie
powinnosiętraktowaćjakwłasnościprywatnej,leczraczejpo-
strzegaćjejakoodpowiedzialnośćpubliczną.Delegowanieich
nazewnątrzumniejszaichwartośćiopaczniejedefiniuje.
Przykładyteilustrująszersząkwestię:kiedydobrerzeczy
wżyciuprzemieniamywtowar,toulegająonewypaczeniu,de-
gradacji.Dlategowłaśniedecydując,jakiedobramająpodlegać
prawomrynku,aodktórychrynekpowiniensiętrzymaćzda-
leka,musimyzdecydować,jakokreślaćwartośćtakichdóbr,jak:
zdrowie,edukacja,życierodzinne,przyroda,sztuka,obowiązki
obywatelskieitd.Tosąpytanianaturymoralnejipolitycznej,
anieczystoekonomicznej.Abynanieodpowiedzieć,musimy
przedyskutować-przypadekpoprzypadku-kwestiemoralne-
goznaczeniatychdóbriodpowiedniegosposobuichwyceny
.
Tojestwłaśnietadebata,którejzabrakłowczasachtrium-
falizmurynkowego.Wefekcienawetniezauważyliśmy
,jak
zespołeczeństwa,którewykorzystujegospodarkęrynkową,
samibezwolniestaliśmysięrynkowymspołeczeństwem.
Różnicapoleganatym,żegospodarkarynkowajestna-
rzędziem-cennymiskutecznym-któresłużyorganizowaniu
