Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Książka,którąoddajędorąkczytelnikowi,podejmujeproblempolitykipamięci
historycznej,rozumianejjakoodgórnedziałaniawzakresieintencjonalnegokształ-
towaniapamięcizbiorowejdanejspołeczności.Przedmiotmoichdociekańzostał
jednakwyraźniezawężonyzarównoczasowo,jakitematycznie.Założeniempracy
byłobowiemwyłącznieprześledzenienajważniejszychinicjatywpodejmowanych
wprzestrzenioficjalnejPolskiejRzeczpospolitejLudowej,którychgłównymcelem
byłozkoleizbudowaniespójnegoijasnegoprzekazunatematdziejówIIwojny
światowejwŁodzi.
Chciałemjednakwtymmiejscuzasygnalizować,żeniezwyklebliskiejestmi
spojrzenienadziejeepoki„słusznieminionej”,któredoceniającwagęrozstrzygnięć
zapadającychwkręgachdecyzyjnychPRLzarazemichnieprzecenia,atymsamym
nietracizpolawidzeniazłożonościówczesnejsytuacjispołeczno-politycznej.Wna-
wiązaniudoomawianychzamoment-ponowniezupełniewycinkowo-pewnych
elementówrefleksjiteoretycznejnadfenomenempamięcizbiorowej,oznaczato
m.in.,żepodzielampoglądywszystkichtychbadaczekibadaczy,którzytwierdzili
itwierdzą,żenawetwrealiachPolskiLudowejkształtowaniezbiorowychwyobra-
żeńoprzeszłościnieodbywałosięwcałkowitymoderwaniuodzasobówpamięci
potocznej.Innymisłowy,jestemwpełniświadomfaktu,żeanalizowanaprzezemnie
przestrzeńoficjalnychupamiętnieńokupacjiwŁodzibywałaodczasudoczasuobsza-
remreglamentowanychprzezwładzeuzgodnień,awramachtychostatnichnaturalną
kolejąrzeczytoczyłysięteżpewnegorodzajugrypamięcimiędzyposzczególnymi
aktoramipamięci1.
Nawettakdookreślonycelbadawczynadalwydajesiędosyćograniczony.Po
bliższymprzyjrzeniusięsprawieokazujesięjednak,żemamydoczynieniazproble-
memzłożonym,azarazemwykraczającympozalokalnyhoryzont.Będziemybowiem
mierzylisięzprocesemmodelowaniapamięcizbiorowejoczasachwojnynaterenie,
któryaniwewrześniu1939r.,aniwstyczniu1945r.niestałsięarenązaciętych
operacjimilitarnych,gdzietrudnomówićospektakularnychprzejawachoporu(np.
wpostacizamachównaprzedstawicieliwładzokupacyjnychczyzbrojnychzrywów),
1NagrunciepolskimwspomnianywąteksilniezaznaczasięchociażbywpracachJoannyWawrzyniak,Zofii
Wóycickiej,BarbarySzackiejczyAndrzejaPaczkowskiego.Więcejnatentematpiszęwrozdzialepierw-
szym.
11
