Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdzia³2
32
czynnikówkulturowych,którepermanentniewspieraja
"albotoz
˙samośćspo-
łeczna
",albotoz
˙samośćosobista
"ukształtowana
"podczasindywidualnejsoc-
jalizacji(Hofstede2000;Inglehart2003;Triandis1989;1990).Modernizacja
iurbanizacjazwie
"kszaja
"indywidualizm,natomiastkolektywizmjestwzmac-
nianywspołeczeństwachtradycyjnych,biedniejszych,rolniczych.Wyja
"tek
stanowia
"krajeAzjiWschodniej(KoreaPołudniowa,Tajwan,Honkong,
SingapuriJaponia),wktórychwyraźnajestorientacjakolektywistyczna,
amimotoposte
"pujeindustrializacjaiszybkirozwójekonomiczny.Psycho-
logowietłumacza
"tospecyfika
"toz
˙samościcharakterystyczna
"dlakultur
azjatyckich(Markus,Kitayama1991).Wprowadzaja
"poje
"cie„Jawspółzalez
˙-
nego”,czylitakiegoopisuwłasnegoJa,którypodkreślatroske
"oinnych,
dopasowywaniesie
"donichipozytywneznaczenieharmonijnegowspółz
˙ycia.
Przejawiasie
"towkontekstowymsposobieopisuinnychludzi:wkulturach
azjatyckichraczejokreślasie
"kogośpoprzezkontekstsytuacyjny(np.„waha
sie
",czywydaćpienia
"dze”,„długoczeka,zanimpowiecośoinnych”)niz
˙
przezstałe,ogólnecechyosobowości(„onjestoszcze
"dny”czy„jestostroz
˙-
ny”).Toz
˙samośćwspółzalez
˙nawia
"z
˙esie
"zkoncentracja
"nainnychludziach,
copozwalazdobyćwie
"ksza
"onichwiedze
",trafnieodczytywaćichpotrzeby
ioczekiwaniaorazrozwijaćwraz
˙liwośćnaodrzuceniespołeczne,wyklucze-
nieidezaprobate
"(Yamaguchi,Kuhlman,Sugimori1995).
Takz
˙einnywymiartoz
˙samościpragmatyzmversuspryncypializmbywa
wykorzystywanydoopisupsychologicznychuwarunkowańorientacjiin-
dywidulistycznejikolektywistycznej(Snyder,Campbell1982;Daab1990;
Skarz
˙yńska1991).Toz
˙samośćpryncypialnajestrozumianajakoopisywanie
siebiewkategoriachstałychatrybutówiprzywia
"zywaniewagidozgodności
mie
"dzytymiatrybutami(czytrwałymidyspozycjamipsychologicznymi)
awłasnymizachowaniami,sa
"damiczyemocjami.Osobyosilnejtoz
˙samości
pryncypialnejkoncentruja
"sie
"nawłasnychstanachwewne
"trznych,staraja
"
sie
"robićto,comyśla
",i„zawszebyćsoba
"”,azachowaniainnychpodobnie
jakwłasnewyjaśniaja
"przedewszystkimstałymicechamiwewne
"trznymi.
Trwałaprzynalez
˙nośćdojednejgrupywzmagatakisposóbsamoopisu.
Natomiasttoz
˙samośćpragmatycznajestbudowanakontekstowo,zalez
˙nieod
rodzajurelacjizdrugimczłowiekiem,raczejwkategoriach„jatuiteraz”
niz
˙„jazawszeiwsze
"dzietakisam”.WedługWłodzimierzaDaaba(1991)
taka
"toz
˙samośćmaja
"indywidualiści,którzynalez
˙a
"jednocześniedowielu
grup,kontaktuja
"sie
"zz
˙nymiludźmi,dbaja
"wie
"coto,bydostosowaćswoje
zachowaniadowymagańsytuacyjnych,byraczej„byćadekwatnym”niz
˙
„byćsoba
"”.Kontroluja
"wie
"cobrazwłasnejosoby,zwracaja
"uwage
"nato,co
innimyśla
"opoprawnościzachowańisa
"dów,maja
"szerszyrepertuarza-
chowań,któresytuacyjniemodyfikuja
".Moimzdaniemniemawystarczaja
"-
cychdowodówempirycznych,byuznaćwage
"toz
˙samościpryncypialnejza
czynniktworza
"cyorientacje
"kolektywistyczna
",arozwójtoz
˙samościprag-
matycznejzamechanizmkształtowaniaorientacjiindywidualistycznej.Ba-