Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Poznaniespołeczne
przykładach,oilełatwiejludziomprzychodzipopełnianieczynówpełnychnie-
nawiściiokrucieństwa,gdysąabsolutniepewni,żeracjależypoichstronie,
amyląsięciinni18.
Zewszystkichzniekształceńpoznawczychbłądpotwierdzania(confrmation
bias)manajistotniejszeznaczeniedlanaszegopostrzeganaświataisposobuprze-
twarzaniainformacji.Dostrzegamy,zapamiętujemyiakceptujemyinformacje
potwierdzająceto,oczymjużjesteśmyprzekonani,iujawniamyskłonnośćdo
ignorowania,zapominaniaiodrzucaniainformacji,któreniepotwierdzajątego,
wcowierzymy.Weksperymencie,któryprzeprowadziliMarkSnyderiWilliam
Swann
19
,studentkompowiedziano,żeczłowiek,któregozarazspotkają,jest
alboekstrawertykiem(wylewnym,ciepłymiprzyjaznym),albointrowertykiem
(zrezerwą,chłodnymipowściągliwym).Następniepoproszonojeoprzygotowa-
niezestawupytań,którechciałybyzadaćtejosobie,byjąpoznać.Jakiepytania
zadawały?Studentkiprzekonane,żespotkałyekstrawertyka,częściejzadawały
pytaniapotwierdzającetooczekiwanie,naprzykład:ncorobisz,żebyrozkręcić
imprezę?”inwjakichsytuacjachjesteśnajbardziejwygadany?”.Tezaś,którespo-
dziewałysięspotkaniazintrowertykiem,pytałynaprzykład:nwjakichsytuacjach
chciałbyśbyćbardziejotwarty?”czynczegonielubiszwgłośnychimprezach?”.
Zwróćuwagę,żeniezależnieodtego,copytanyodpowie,hipotezaosobypyta-
jącejnajegotematzostaniepotwierdzona.Toznaczy,żeczłowiek,któryniejest
aniszczególnymekstrawertykiem,aniintrowertykiem,odpowiadającnapytania
zpierwszegozestawu,wyjdzienaekstrawertyka,natomiastodpowiedzinadrugi
zestawpytańsprawią,żezostanieuznanyzaintrowertyka.
Błądpotwierdzaniapomagawyjaśnić,dlaczegoludziekurczowotrzymająsię
przekonań,którezostałyponadwszelkąwątpliwośćobalone.Szukająnajdrob-
niejszychdowodówwspierającychichpragnienie,bymiećrację,byjednaknie
musielizmieniaćzdania.Wewolucyjnejprzeszłościtenbłądmógłbyćprzy-
stosowawczy,prowadzącnaszychprzodkówdoprzekonania,żejeślicośdziała,
należysiętegotrzymać.Wewspółczesnymświeciejednaktastrategiaczasami
prowadziwciemne,ślepeuliczki.
Myślenieegocentryczne
Ludziesągatunkiemspołecznym,alejesteśmyteżegocentryczni-mamyskłon-
nośćdostawianiasięwcentrumwłasnegowszechświata.Właśniedlategoludzie
lepiejpamiętająnoweinformacje,gdysąwstanieodnieśćjedosiebie,niżwtedy,
gdysąprzekonani,żedotycząonewyłącznieinnych20.Jeśliludziepracująwgru-
pach,bardziejskupiająsięnawłasnychdokonaniachilepiejjepamiętająniż
osiągnięciapozostałychczłonkówgrupy.Akiedyodgrywająaktywnąrolęwtwo-
rzeniuinformacji,pamiętająjąlepiejniżwtedy,kiedysąjejbiernymiodbiorcami.
