Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2
Poznaniespołeczne
WśredniowiecznejEuropieniebyłoniczymnadzwyczajnym,żenaprzechodniach
idącychulicamilądowałyfekalia.Mieszkańcymiasttamtegookresuopróżniali
swojenocniki-pełnemoczuikału-przezokno,prostonaulicę.Odchody
sobietamleżały,będącwylęgarniąchoróbiepidemii,ażusunęlijesprzątacze,
nierzadkopoto,bywykorzystaćjakonawóz.Współczesnemuumysłowitaki
systemwydajesięobrzydliwyipozbawionysensu,zwłaszczagdysiędowiesz,że
wcześniejszecywilizacje,Grecy,Rzymianie,Majowie,wypracowalisystemyowiele
lepsze-domoweinstalacjewodno-kanalizacyjne,anawetspłukiwanetoalety.
Pocozamieniaćłazienkęnanocnik?Ludzietamtychczasówwierzyliwwiele
rzeczy,którepoprostuniesąprawdziwe:żenagośćjestgrzeszna,żenieodziane
ciałonarażaczłowiekanaatakizłychduchówiżetozłeduchywywołująchoroby
1
.
RozsławioneprzezRzymiancodziennezażywaniekąpieliwpięknychpublicznych
łaźniachbyłouznawanezaniewłaściweizastępowanemyciemdłoni,twarzy
iinnychczęściciała,któremogłybyćwystawionenawidokpubliczny.Zabobony
przyniosłydwawidoczneskutki.Popierwsze,wszystkoiwszyscyśmierdzieli.
Jakopisałtopewienpisarz:nChłopśmierdziałtaksamojakkapłan,czeladnik
taksamojakmajstrowa,śmierdziałacałaszlachta,ba-nawetkrólśmierdział,
śmierdziałjakdrapieżnezwierzę,akrólowaśmierdziałajakstarakoza,latem
izimą”2.Podrugie,łaźniezczasemuległyzniszczeniu,aumiejętnościniezbędne
doutrzymaniainstalacjiwodno-kanalizacyjnychposzływzapomnienie.Itakoto
prymitywnysystemściekówinocnikistałysięnajakiśczasnajlepszymrozwią-
zaniemproblemu,któryludziesamistworzyli.Dopieropoupływiekilkusetlat
nduchowa”teoriachoróbmusiałaustąpićpolanauce,udowadniającej,żesąone
wywoływaneprzezniewidocznychdlaokazłoczyńców-mikroby.
Moimcelemniejesttuanalizaśredniowiecznegoumysłuaniopisywanie
współczesnychpostępówwzakresiezdrowiaihigieny.Wspominamotymdla-
tego,żebypostawićszerszepytanie:wjakimstopniumy,ludziewspółcześni,
zachowujemysiętakjakużytkownicynocnikówsprzedkilkuwieków?Każde
