Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Poznaniespołeczne
bezrefleksyjnąpreferencję.Następnie,jeślijesteśmyzmotywowaniimamydostęp
dorzetelnychinformacji,sięgamypobardziejkontrolowaneczycelowemyśle-
nie,mającezmodyfikowaćwstępnewrażenia.Robimytonieustannie-naprzy-
kładdecydując,czydanypomysłjesttakużyteczny,jaksięnamwpierwszej
chwiliwydawało,czysytuacjajestbezpiecznaczygroźnaalboczynaszsąsiadjest
bezmyślnyczycelowozachowujesięzłośliwie.
Ponieważprzetwarzaniepodlegającekontroliwymagawięcejczasu,skupienia,
wysiłkuienergiiniżjegoautomatycznapostać,podlegawpływomzmęczenia
irozpraszaniauwagi,idlategolubimychodzićnaskróty.Gdytaksięstanie,
naszepierwszeimpresjeiimpulsyniezostanąskorygowane.Cowięcej,inaczej
niżprzetwarzanieautomatyczne,myśleniepodlegającenaszejkontroliniemoże
dotyczyćdwóchsprawnaraz.Właśniedlategowynikitakwielubadańpokazują,że
mimotwojegoegocentrycznegoprzekonaniaowłasnychzdolnościach,skuteczna
wielozadaniowośćniejestmożliwa32.(JeślipróbujeszpisaćSMS-aiprowadzić
samochód,jednaztychczynnościskończysięporażką).Ludziesązazwyczajcał-
kiemdumnizeswoichumiejętnościprzetwarzaniapodlegającegokontroli,jednak
JonathanHaidt
33
szacuje,żeświadomerozumowanie-nstrumieńsłówiobrazów,
którychjesteśmywpełniświadomi”-tojedynieokoło1%naszegomyślenia.
Pozostałe99%procesówpsychicznychprzebiegapozaświadomością,leczto
właśnietenodsetekzdaniemautoradeterminujewiększośćnaszychzachowań.
Rozumiejąc,wjakisposóbewolucjaukształtowałaludzkieprocesypoznawcze,
jesteśmywstanielepiejpojąćotaczającenasproblemyspołeczne.Terazprzej-
dziemydokilkuszczególnieznaczącychspołecznychcharakterystyknaszych
umysłów.
Ewolucjaimózgspołeczny
Zawszefascynowałomnie,jakfascynującysąinniludzie.Taknaprawdęwszyst-
kichtofascynuje.Nikogonietrzebazmuszaćdoplotkowania,nawetoludziach,
którzynigdyniestanąnanaszejdrodze.Właściwietonawetzatopłacimy:
amerykańskimczasopismemznajwiększąliczbączytelnikówinajwyższymi
przychodamizreklamjestPeople,gdziemożnaprzeczytaćoszczegółachzżycia
celebrytów-obcychnamludzi,codoktórychodnosimywrażenie,żeichznamy,
alezktóryminiełączynasżadnarelacja.LudziepłacązaPeoplenawetwtedy,
gdymogąsięoddaćplotkowaniuwinternecie250razydziennie.
Innymwyznacznikiem,jakbardzonaszemózgisązaprogramowane,bybyć
mózgamispołecznymi,jestłatwość,zjakąinterpretujemywszystkowodniesieniu
doludzi.Częstowidzimytwarzewnajdziwniejszychmiejscach:napowierzchni
Księżyca,wziemniaczanychchipsach,nakromcechlebaczywbułeczcecynamo-
nowej,naktórejrzekomopojawiłosięobliczeMatkiTeresy.Łączymyprzypadkowe
