Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kontekstsytuacyjnyakontekstkulturowy
43
Obateokreślenia,przywołanetutajzaTadeuszemTomaszewskim(To-
maszewski,1975)majątenwalor,żemogąsłużyćjakokategorieopisujące
wspomnianyfenomenzarównowaspekciepsychologicznym,jakiantro
-
pologiczno-kulturowym,awięczewnętrznymwobecjednostkiiuwzględ-
niającymjejpołożenienatleinnychwyzwaństawianychprzedczłowiekiem
danejkultury.Jednakantropologzasadniczokoncentrujeuwagęnatym,co
TomaszewskinazywaDsytuacjąnormalną”,aktóratosytuacjarzadkojest
wogólepostrzeganaprzezuwikłanywniąpodmiot.DNormalność”maten
walor,żejestwpewnymsensieDprzezroczysta”,nieabsorbujenaszejuwagi,
alejednocześniestanowinieredukowalnypunktodniesieniadlaanalizowania
wszystkichodstępstwodoczywistości.
Kontekstkulturowy
Oiledlasocjologaczypsychologakażdeludzkiedziałaniewynikazjakiejśsy-
tuacjiiwrazzniąulegadynamicznymzmianom,otyledlaantropologadzia-
łaniejestprzedewszystkimefektemprzyjętegowdanejkulturze,aDuznawa-
negozanormalny”(Linton,2000)sposoburealizacjiokreślonegozadania.
Zazwyczajbywawariantemwielokrotnieuprzedniopodejmowanychprób
zaspokojeniaokreślonejpotrzeby,awrezultacienietracącswegoindywi-
dualnegowymiaruprzebiegawsposóbmodyfikowanyprzezkontekstkultu
-
rowy(aspektdiachroniczny)orazprzezkontekstsytuacyjny(aspektsynchro-
niczny).Kontekstkulturowydanegozjawiskaturozumianyjakodostępna
jednostcewdanymczasieiprzestrzeniwiedzaowspólnotowychsposobach
rozwiązywaniaproblemówanalogicznychdostworzonychprzezdanąsytu-
acjęwiążesięzszerokąsieciądeterminant,trudnychdopełnejrekonstruk
-
cji,aleprzeważniesilniezakorzenionychwuprzednichdoświadczeniachdanej
zbiorowości.Znaczeniekażdegokulturowegowytworu,wtymzachowania
uznawanegowdanejgrupiezanormalne,możebyćinterpretowaneprzezpry-
zmatwiedzyopowiązaniachdanegotypuaktywnościzminionymi,podob-
nymizdarzeniami,zpamięciąoludzkichpostawachprzyjmowanychwobec
analogicznychwyzwań,zzakorzenionymiwprzeszłościsposobamirealiza-
cjiokreślonegosystemuwartości.Takrozumianegokontekstukulturowego
niesposóbpoddaćsystematycznejdeskrypcji,atymbardziejracjonalniezin-
terpretować.Kontekstnigdywtymsamymstopniunieodnosisiędocałego
dziedzictwa,zawszejestwyboremiwypadkowąwielurozmaitychuwarun-
kowańtowarzyszącychkażdemuwydarzeniu,każdejludzkiejdecyzji,każdej
motywacji,każdejocenie.Składasięnańtrudnadookreślenialiczbaczynni-
ków.Niejesttojednakliczbanieograniczona,albowiemwspomnianeczynni-