Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wychkoncepcjiipojęćzwiązanychzkulturąjakozjawiskiemspołecznymiorgani-
zacyjnym.Wskazanezałożeniastanowiąpodstawędalszychrozważańdotyczących
kształtowaniakulturyorganizacjiwielonarodowościowych.
1010KULTURAJAKOZJAWISKOSPOŁECZNE
Wszystkiedefinicjekulturyzawierająwspólnymianownik,jakimjestczłowiek.
Kulturabowiemtworzonajestprzezidlaczłowieka,dlategouznajesięjązazjawisko
społeczne.Mimożeniektórzy1uważają,iżjesttoterminwysoceskomercjalizowany
ispłycany,trudnozaprzeczyć,żenadalodgrywaistotnąrolęwwieluaspektachżycia.
A.Kłoskowska2,przeprowadzającanalizępojęciakultury,przytoczyłam.in.definicję
C.Kluckhohna,wmyślktórejkulturajestzawszeobrazemstosunkuludzidonatury,
innychludziisamychsiebie.Whistoriiludzkościzjawiskotozmieniałozatemzna-
czenieifunkcjęwspołeczeństwie.Wsłownikupojęćsocjologicznychkulturęzapre-
zentowanowtrzechwymiarach.Zgodnieznajszerszymrozumieniem,kulturato
ogółmaterialnychiniematerialnychwytworówczłowieka,wszystkoto,coniepowstało
nadrodzenaturalnej,alejestrezultatemdziałanialudzi-dziękiswoistymbiologicznym
ispołecznymcechomgatunkuludzkiegoiwarunkomjegobytu;wwęższymznaczeniu
tosystemwyuczonych,przekazywanychprzeztransmisjęmiędzypokoleniową
zobiektywizowanychwartości,norm,wzorcówzachowania,ideiorazwierzeń,wyrażający
sięzarównowmaterialnych,jakiniematerialnychwytworach,wspólnychdladanej
zbiorowościspołecznejnapewnymetapiejejhistorycznegorozwoju,wytworzonych
wtokuwspółżyciaiwspółdziałanialudzi;wnajwęższymznaczeniu-systemtrwałych,
autotelicznychwartościduchowychzwiązanychzesztuką,nauką,religiączyfilozofią,
tworzonychbezinteresownie,dlanichsamych,zewzględunancelewyższe”
,aniedla
realizacjipotrzebmaterialnych3.
Wterminietymzawszezawieraćsiębędązatempewneelementymaterialne
iniematerialne.Poszczególniautorzynadająimjednakróżnąrangęiodmienniein-
terpretująistniejącemiędzytymielementamisprzężeniaizależności.
J.Szczepański4,analizującznaczeniesłowakultura,odróżniłjejużytekopisowy
ioceniający5.Wsensieoceniającym,jakwskazujenazwa,oceniasię,czydanyczło-
wieklubgrupaludzijestkulturalna,zachowujesiękulturalnieczywręczprzeciw-
nie.Natomiastwsensieopisowymprzedstawianesąkonkretneukładyprzedmiotów,
zjawisklubprocesówzachodzącychwdanejspołeczności.Omawiajączagadnienia
kultury,autorzyposługująsięnajczęściejwłaśnieużytkiemopisowym,uwzględniając
wtymzakresiezarównodziełamaterialne,jakiniematerialne(duchowe)człowieka.
J.Szczepańskidodefinicjikulturydodajeponadtodwaistotneskładniki,amiano-
1Zob.J.L.Comarof,J.Comarof,EtnicznośćSp.zo.o.,WydawnictwoUJ,Kraków2011.
2Zob.A.Kłoskowska,Zhistoriiisocjologiikultury,PWN,Warszawa1969,s.339-340.
3K.Olechnicki,P
.Załęcki,Słowniksocjologiczny,GraftiBC,Toruń1997,s.106.
4Zob.J.Szczepański,Elementarnepojęciasocjologii,PWN,Warszawa1970,s.71-83;zob.teżS.Kosiński,
Socjologiaogólna.Zagadnieniapodstawowe,PWN,Warszawa1989,s.86-87.
5Wliteraturzewymieniasiętakżeaspekty:opisowo-wyliczające,historyczne,normatywne,psychologiczne,
strukturalneigenetyczne;zob.A.Kłoskowska,Kulturamasowa.Krytykaiobrona,PWN,Warszawa1980,s.21.
16
