Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PesymistycznyobrazkulturywdzisiejszychczasachprzedstawiłZ.Bauman23.
Czasywspółczesnenazwałpłynnąrzeczywistością,wktórejkulturaniespełniajuż
funkcjiutrwalającejnormyizasady,leczjestwsłużbierynkuzorientowanegona
szybkiobróttowaramikonsumpcyjnymi.Innymisłowy,zamiasttakjakdawniejbyć
fundamentemspołeczeństw,dziśkulturastałasięrównieżtowarem,którymusibyć
ciągleatrakcyjnydlaaktualnegoklienta.Możnatozjednejstronypotraktowaćjako
przestrogęprzedspłycaniemdziedzictwakulturowego,zdrugiejstronynależytakże
pamiętać,żeniemanicwiecznego.O.Spenglerwyraziłtonastępująco:
Każdestworzenieulegaupadkowi,każdamyśl,każdyczyn,każdywynalazek-zapo-
mnieniu.Wszędziewokółnasdająsięodczućzaginionedziejewielkiegolosu.Wszędzie
przednaszymioczamileżąruinydawnychdziełobumarłychkultur.(ł)Cóżnamwięc
pogadaniuonnieśmiertelnymdorobkuludzkości”24.
Definicjikulturyjestzatemwiele.Próbęichusystematyzowaniapodjęłam.in.
A.Kłoskowska,którazaA.L.KrobergiemiC.Kluckhohnemprzedstawiłanastępują-
cątypologię:
1)Definicjewyliczające,którychprzykładstanowi(ł)definicjaTaylora,2)Definicje
historycznekładącenacisknadziedziczenie,tradycjęjakomechanizmkulturyiokreślające
jąjakodorobek(ł),3)Definicjenormatywnepodkreślająceszczególnieimperatywne
funkcjekultury(ł),4)Definicjepsychologiczneuwypuklającepsychicznemechanizmy
kształtowaniakultury,rolęprocesuuczeniasięifunkcjeprzystosowawcze(ł),5)Definicje
strukturalistycznekładącenacisknacałościowycharakterkażdejkultury,nazespoleniejej
elementów,przybierającecharaktersystemów;ichprzyjęciewiążesięzwyklezprzejściem
odanalizykulturywogóledocharakterystykikulturyposzczególnychspołeczeństw(ł),
6)Generycznedefinicjewreszcieakceptująspołeczneźródłakultury,ujmowanejjako
produktspołecznegowspółżycia,istworzonąprzeznieczęśćśrodowiska25.
Uporządkowaniedodatkowychpojęćzaprezentowanorównieżwtabeli2.
Tabela2.Przeglądwybranychdefinicjikultury
Nurtpierwotny
Nurtstarożytny:
Cyceron
Nurt/przedstawiciel/autor
Culturaagri-uprawaroli.
Culturaanimi-uprawaumysłu;filozofia.
Pelomai-wewnętrznywysiłekzmierzającydoprzekształcenia
sferyludzkiegoducha.
Paideia-kształtowaniewczłowiekuideałuczłowieczeństwa.
Definicjakultury
WydawnictwoZyskiS-ka,Poznań2003,s.396-397;S.Lindsay,Kultura,modeleumysłoweidobrobytnarodowy,[w:]
Kulturamaznaczenie.Jakwartościwpływająnarozwójspołeczeństw,red.L.E.Harrison,S.P
.Huntington,wyd.I,
WydawnictwoZyskiS-ka,Poznań2003,s.412-429.Wkontekściehistoryczno-etnologicznymanalizęczynników
ewolucjinarodówzaprezentowałA.D.SmithwksiążceKulturowepodstawynarodów,WydawnictwoUJ,Kraków2009.
23Zob.Z.Bauman,Kulturawpłynnejnowoczesności,NarodowyInstytutAudiowizualny-AgoraS.A.,Warszawa
2011,s.27-28.
24O.Spengler,Historia,kultura,polityka,PIW
,Warszawa1990,s.37.
25A.Kłoskowska,Socjologiakultury,PWN,Warszawa1981,s.20.
23
